چگونه ریسکها را ارزیابی و مدیریت کنیم؟

ماتریس ریسک ابزاری برای مشخص کردن نسبت احتمال وقوع به عواقب ریسک های پروژه است
تجزیه و تحلیل ریسک پروژه چیست و چگونه انجام میشود؟
اگر احتمال میدهید پروژهای که برای کسب و کارتان تعریف کردهاید، حتما با خطر روبرو میشود، باید با یک برنامه مدیریت و تحلیل ریسک پروژه، برای این موضوع کاملا آماده باشید.
تجزیه و تحلیل ریسک پروژه، زمینه لازم را برای اجرای برنامههای مدیریت ریسک در کسب و کار شما فراهم میکند، بنابراین، مدیران برای نظارت بر فرآیند مدیریت ریسک پروژه، از آن استفاده میکنند. روشها و ابزارهای تحلیل ریسک، بسیار متنوعاند. اما پیش از پرداختن به آنها، بهتر است مطلب را با تعریف و بررسی مدیریت و شناسایی ریسک شروع کنیم.
مدیریت ریسک چیست؟
مدیریت ریسک (Risk Management)، یک فرآیند کلی چگونه ریسکها را ارزیابی و مدیریت کنیم؟ است که مدیران پروژه برای کنترل و به حداقل رساندن خطرات، از آن استفاده میکنند. مراحل مدیریت ریسک عبارت است از: شناسایی ریسک، ارزیابی ریسک، پاسخ ریسک و کنترل پاسخ ریسک.
کلیک کنید تا با مدیریت ریسک و مراحل انجام آن آشنا شوید.
شناسایی ریسک پروژه چیست؟
شناسایی ریسک پروژه، یکی از فرآیندهای مدیریت ریسک است که تمامی ریسکهای بالقوه پروژه و ویژگیهای آنها را شناسایی و فهرست میکند. سپس این اطلاعات برای تجزیه و تحلیل ریسک پروژه مورد استفاده شما قرار میگیرند.
هر چند این فرآیند از ابتدای مرحله برنامه ریزی پروژه، آغاز میشود، اما یک فرآیند تکراری به شمار میرود و در طول چرخه عمر پروژه ادامه پیدا میکند.
انواع ریسک پروژه
برخی از ریسکهای معمول پروژه عبارتند از:
ریسک فناوری
خطرات مرتبط با فناوری، اغلب بسیار چالش برانگیز هستند، چرا که اجرای برنامههای جدید فناوری اطلاعات، معمولا به آموزش پرسنل جدید و همچنین استفاده از نرم افزارهای جدید نیاز دارد.
ریسک ارتباط
برقراری ارتباط مفید و موثر، یک اخلاق کاری مهم است که هنگام مدیریت پروژه باید به خوبی رعایت شود. به عنوان مثال، تشکیل جلسه با ذینفعان پروژه به شما کمک میکند تا ضمن پیگیری هر گونه تغییر، وظایف اعضا را مجددا تعریف کرده و یک تیم منسجم و هماهنگ ایجاد کنید.
ریسک هزینه
ضعف در مدیریت بودجه پروژه، تهدیدی برای تکمیل پروژه به شمار میرود. به خاطر داشته باشید، در صورتی که هزینه پروژه بیشتر از بودجه تعیین شده باشد، ممکن است خطر، به سایر عملیات و بخشهای نیروی کار منتقل شود.
ریسک عملیاتی
اجرای ضعیف عملیات و فرآیندهای اصلی مانند تولید، تدارکات و…، ممکن است پروژه شما را متوقف کند. همچنین این خطرات، میتواند منجر به ضررهای مستقیم یا غیرمستقیم ناشی از نارسایی یا شکست کمی و کیفی استراتژیها شود.
ریسک ایمنی
سازمان شما باید استانداردهای بهداشتی و ایمنی را به طور منظم مورد نظارت و ارزیابی قرار دهد، تا خطرات احتمالی که میتواند منجر به ضرر و جریمه شود را به موقع شناسایی کند.
تحلیل ریسک چیست؟
تجزیه و تحلیل ریسک (Risk Analysis)، شاخهای از مدیریت ریسک و فرآیندی است که مشخص میکند احتمال وقوع ریسک در یک پروژه چقدر است. در واقع، آنالیز ریسک، به شناسایی و تحلیل خطرات احتمالی میپردازد. همچنین، قطعیت یا عدم قطعیت خطرات و چگونگی تاثیر آنها بر پروژه از نظر زمانبندی، کیفیت، هزینه را نیز مطالعه میکند.
تحلیل ریسک، به این منظور انجام میشود که کسب و کار بتواند از هر نوع اتفاق پیش بینی نشدهای که به عنوان ریسک نامیده میشود، جلوگیری کند.
از آنجا که تجزیه و تحلیل ریسک پروژه، کاملا دقیق نیست، بهتر است ریسکها را در طول چرخه عمر پروژه ردیابی و پیگیری کنید. برای این منظور، لازم است نوعی ابزار نرم افزاری ردیابی ریسک، جهت شناسایی و فهرست کردن خطرات در اختیار داشته باشید. به عنوان مثال، Project Manager به شما امکان میدهد برنامههای پروژه را بر روی نمودار گانت، لیست وظایف، تابلوی کانبان و… بسازید. سپس با استفاده از ابزارهای ردیابی، خطرات کوچک را کنترل کنید تا به مشکلات بزرگ و غیر قابل حل تبدیل نشوند.
تجزیه و تحلیل ریسک پروژه چیست؟
همان طور که گفتیم، افراد معمولا تجزیه و تحلیل ریسک را با شناسایی ریسک یا مدیریت ریسک اشتباه میگیرند. تجزیه و تحلیل ریسک پروژه (Project Risk Analysis)، فرآیندی است که مشخص میکند احتمال ایجاد خطر در پروژه تا چه اندازه است. این بررسی، عدم قطعیت خطرات احتمالی و چگونگی تاثیر آنها بر پروژه را از نظر نوع، کیفیت و هزینه نشان میدهد. در صورت وجود خطر، برای تجزیه و تحلیل ریسک، دو روش کمی و کیفی وجود دارد. اما خوب است بدانید از آنجا که تجزیه و تحلیل ریسک، روش چندان دقیقی نیست، پیگیری مداوم خطرات احتمالی در طول چرخه عمر پروژه، بسیار مهم و ضروری است.
انواع تجزیه و تحلیل ریسک پروژه چیست؟
به طور کلی، 2 نوع تحلیل ریسک پروژه وجود دارد: تحلیل کمی و تحلیل کیفی. در این بخش با این دو نوع رویکرد آشنا میشویم.
تحلیل کیفی ریسک
تجزیه و تحلیل کیفی، همان بررسی و ارزیابی انجام شده توسط کارشناسان تیمهای پروژه است که از دادهها و اطلاعات پروژههای سابق و تخصص آنها برای اندازه گیری تاثیر و ارزش احتمالی هر ریسک در یک مقیاس یا ماتریس ریسک استفاده میکنند.
مقیاس در نظر گرفته شده، معمولا از صفر تا یک رتبه بندی میشود. یعنی اگر احتمال وقوع ریسک در پروژه شما 0.5 باشد، احتمال وقوع آن 50 درصد است.
تجزیه و تحلیل کیفی، پایهای برای تجزیه و تحلیل کمی ریسک است. با این روش، علاوه بر اینکه عدم اطمینان را در پروژه کاهش میدهید، بیشتر بر روی ریسکهای با تاثیر بالا تمرکز میکنید. به این ترتیب، میتوانید با تعیین صاحب ریسک، ریسک مناسب را برنامه ریزی کنید.
در واقع، زمانی که ریسکها شناسایی و تحلیل شدند، یک عضو تیم پروژه به عنوان مالک ریسک برای هر ریسک تعیین میشود، که مسئول برنامه ریزی، پاسخ ریسک و اجرای آن است.
تحلیل کمی ریسک
تجزیه و تحلیل کمی ریسک، نوعی تحلیل آماری از تاثیر ریسکهای شناسایی شده بر کل پروژه است که از روند کنترل ریسکها پشتیبانی میکند. این روش به مدیران پروژه کمک میکند وقتی مطمئن نیستند، تصمیمی نگیرند.
در واقع، این نوع تحلیل، با شمارش کردن نتایج احتمالی پروژه و مشخص کردن احتمال تحقق اهداف پروژه، به تصمیم گیری درست کمک میکند. به خصوص زمانی که عدم اطمینان در مرحله برنامه ریزی پروژه وجود دارد. این به مدیران امکان میدهد تا اهداف هزینه، زمان بندی و محدوده واقعی پروژه را مشخص کنند.
انواع روشهای تحلیل ریسک پروژه چیست؟
روشهای تحلیل ریسک، به منظور کمک به مدیران در فرآیند تحلیل و تصمیمگیری به کار میروند و بسیار متنوعاند. در این بخش به روشهای تجزیه و تحلیل ریسک و نحوه کمک آنها به شما میپردازیم.
روش تجزیه و تحلیل پایتون
این روش، برای شناسایی علل و پیامد تمام ریسکهای بالقوه پروژه، مورد استفاده قرار میگیرد. ابتدا تیم مدیریت پروژه باید خطرات موثر بر پروژه را شناسایی کرده و سپس در مورد علل، پیامدها و چگونگی کاهش این خطرات، فکری کند. این روش متنوع، میتواند در هر کسب و کاری مورد استفاده قرار گیرد.
ماتریس تحلیل ریسک
ماتریس تحلیل ریسک، احتمال و شدت ریسکها را ارزیابی کرده و آنها را بر اساس میزان اهمیت، طبقه بندی میکند. هدف اصلی این روش، کمک به مدیران در اولویت بندی ریسکها و همچنین ایجاد یک برنامه مدیریت ریسک است، به شکلی که برای کاهش ریسکها، منابع و استراتژیهای مناسب و کارآمدی ارائه دهد. این روش، احتمال ریسک را در یک مقیاس نسبی اندازه گیری کرده و آن را به یک ابزار تحلیل کیفی ریسک تبدیل میکند.
ثبت ریسک
ثبت ریسک، یکی از ابزارهای مهم و حیاتی برای مستند سازی ریسکهای پروژه است. این سند، تمام خطرات احتمالی که ممکن است در مراحل اجرای پروژه اتفاق بیفتد را به همراه اطلاعات مهم در مورد آنها، فهرست میکند. ثبت ریسک اجرای پروژه، معمولا شامل چندین منبع اطلاعاتی قابل اعتماد مانند تیم پروژه، کارشناسان موضوع و دادههای تاریخی است.
روش ثبت ریسک، به عنوان ورودی برای برنامههای مدیریت ریسک مورد استفاده قرار میگیرد و به شما توضیح میدهد چه کسی مسئول ریسکها، استراتژیهای کاهش ریسک و منابع مورد نیاز است.
تجزیه و تحلیل SWIFT
SWIFT، فرم کوتاه عبارت Structured What If Technique و نوعی روش تجزیه و تحلیل ریسک است که بر شناسایی ریسکهای بالقوه مرتبط با تغییرات ایجاد شده در یک پروژه تمرکز میکند. در این روش، اعضای تیم باید هر سوالی که به ذهنشان میرسد بر مبنای «چه میشد اگر»، مطرح کنند تا بتوانند تمام خطرات احتمالی را پیش بینی کنند.
الگوهای تحلیل ریسک پروژه چیست؟
روشهای تحلیل کمی و کیفی ریسک، ممکن است کمی گیج کننده باشند. به همین دلیل، در این بخش، چند الگوی تجزیه و تحلیل ریسک را مشخص کرده و به معرفی آنها پرداختهایم.
الگوی ثبت ریسک
الگوی ثبت ریسک، تمام چیزهایی که برای پیگیری خطرات احتمالی موثر بر پروژه، نیاز دارید، در اختیارتان قرار میدهد. همچنین، احتمال، میزان اثرگذاری، وضعیت و موارد دیگر را نیز بررسی میکند.
الگوی ماتریس تحلیل ریسک
این الگو به شما امکان میدهد تا بتوانید تمامی ریسکهای پروژه را در یک نمودار رنگی تجسم کرده و خطرات را نیز بر اساس احتمال و میزان شدت آنها طبقه بندی کنید. به این ترتیب، بهتر میتوانید درک کنید که مهمترین خطرات برای پروژه شما چه چیزهایی هستند.
تجزیه و تحلیل ریسک پروژه چگونه انجام میشود؟
قبل از تجزیه و تحلیل ریسک پروژه، لازم است مطمئن شوید که ریسک یا خطری پروژه شما را تهدید میکند و شما به یک برنامه مدیریت ریسک نیاز دارید. با انجام برنامه ریزی درست و اصولی برای خطرات، فرآیند شناسایی، پایش و از بین بردن ریسکهای پروژه آغاز میشود. بخشی از فرآیند مدیریت ریسک، تجزیه و تحلیل ریسک است، این روش به شما کمک میکند تا میزان خطرات را کاهش دهید. برای تجزیه و تحلیل صحیح و دقیق ریسکهای هر پروژه باید از یک نرم افزار ردیابی ریسک استفاده کنید. به این ترتیب میتوانید ریسکها را شناسایی کرده و لیست خطرات را نیز در اختیار داشته باشید.
به خاطر داشته باشید که ریسکهای پروژه، خطراتی هستند که میتوانند هر یک از اجزای برنامه پروژه مانند هزینههای پروژه را به صورت بالقوه کاهش دهند یا از بین ببرند. از آنجا که هر پروژه منحصر به فرد است، احتمالا هیچ کدام از دو پروژه، ریسکها و خطرات یکسان ندارند.
یکی از وظایف مدیران پروژه و تیمهای آنها، شناسایی خطرات احتمالی پروژه است. علاوه بر این، آنها باید تاثیر خطرات را اولویت بندی کنند و در صورتی که این خطرات جدی هستند، برنامه مدیریت ریسک را به اجرا درآورند.
نمونههای تحلیل ریسک پروژه
حالا باید ببینیم تحلیل ریسک پروژه، در کجا و چه زمانی انجام میشود. اگر نگاهی به گروههای فرآیند مدیریت پروژه بیندازید، متوجه میشوید فرآیند برنامه ریزی، از جایی که شروع به بررسی ریسک میکنید آغاز شده و در کل پروژه انجام میشود. بنابراین، وقتی برنامه مدیریت ریسک خود را توسعه میدهید و ریسکها را شناسایی میکنید، آنها در فرم ثبت ریسک شما ثبت میشوند.
به طور کلی، ثبت ریسک، تمام خطرات، اثرات، پاسخ به ریسک و سطوح مختلف ریسک را شناسایی میکند. شما تنها کافی است به بررسی تاثیرات بالقوه بر منابع فعالیت، تخمین مدت فعالیت، برنامه زمان بندی، برآورد هزینه، میزان بودجه، کیفیت و عملیات تدارکات بپردازید.
بنابراین، وقتی تجزیه و تحلیل ریسک انجام میدهید، کار شما در 2 قسمت انجام میشود.
- در بخش اول، نوعی تحلیل کیفی ریسک انجام میدهید. در واقع، فرآیند اولویت بندی ریسک برای تجزیه و تحلیل، به احتمال و تاثیر آن خطرات بستگی دارد. مزیت این روش، این است که به کاهش سطح عدم قطعیت آن خطرات در پروژه کمک کرده و به شما امکان میدهد تا بر روی ریسکهای با اولویت بالا تمرکز کنید.
- در بخش دوم، تجزیه و تحلیل ریسک را به صورت کمی انجام میدهید و میتوانید تاثیر تحلیل عددی آن خطرات را بر پروژه مشاهده کنید. این روش، به حمایت از تصمیم گیری جهت کاهش عدم قطعیت پروژه و همچنین، در برنامه ریزی واکنشهای ریسک و کنترل خطرات آن، به شما کمک میکند.
و در انتها…
همان طور که ملاحظه کردید، تجزیه و تحلیل ریسک پروژه، یکی از روشهای کلیدی مدیریت پروژه است که با اجرای آن میتوانید مطمئن باشید پروژه شما در حین انجام، با کمترین میزان ریسک روبرو میشود.
بنابراین، اگر یک فرآیند مدیریت ریسک ساده، کارآمد و موثر برای پیش بینی عدم قطعیتها و به حداقل رساندن احتمال وقوع یا تاثیر آنها اعمال کنید، میتوانید به کاهش خطرات پروژه و تکمیل موفقیت آمیز آن امیدوار باشید.
چک لیست ارزیابی ریسک چیست؟
چک لیست ارزیابی ریسک ابزاری است برای شناسایی ریسک که از آنها میتوان در انتهای مرحله شناسایی ریسک و برای یادگیری از تجربیات پروژههای گذشته و همچنین استفاده از تجربه اعضای قبلی تیم استفاده کرد. چک لیست مدیریت ریسک به تیم پروژه کمک میکند تا امکانات مورد نیاز برای شرایط احتمالی را بهتر درک کنند و مدیران دامنه رشد را در کل روند توسعه پروژه موثرتر کنترل کنند. استفاده از چک لیست ریسک آخرین مرحله شناسایی ریسک است تا اطمینان حاصل شود که ریسک های متداول و رایج در پروژه نادیده گرفته نمیشوند. در ادامه یک نمونه از چک لیست ارزیابی ریسک آورده شده است.
چک لیست ارزیابی ریسک چیست؟
چک لیست ریسک یک لیست نوشتهشده از ریسکها یا حوادث خطرناکی است که از تجارب گذشته بدست آمده است. نوشتههای این لیست اغلب بهعنوان سؤالاتی مطرح میشود که هدف آن کمک به تیم تحقیق برای در نظر گرفتن تمام جوانب پروژه است. تجزیه و تحلیل چک لیست برای شناسایی ریسک ها را، بررسی فرآیند هم میگویند. چک لیست ممکن است بر اساس گزارشهای ریسک های رخداده در گذشته باشد و باید بهطور خاص برای یک فرایند یا یک عملیات ساخته شود. چک لیست ها باید به طور منظم مورد ارزیابی قرار گیرند و به روزرسانی شوند.
به شکل خلاصه چک لیست های ریسک، لیستی از ریسکهای شناسایی شده یا اتفاق افتاده در پروژههای گذشته است. این چک لیست بین گروههای مختلف در پروژهها به اشتراک گذاشته میشود.
چرا باید از چک لیست ریسک استفاده کنیم؟
زمانی که از چک لیست ها استفاده میکنیم دانش شرکتها و تیمهای مختلف را در اختیار داریم و مطمئن هستیم که در روند تخمین یا مدیریت ریسک ، ریسکهای مشترکی که میتوانند در پروژه ها یکسان باشند را از قلم نینداختیم. این لیستها میتوانند در اختیار مدیر پروژه باشند و یا در مکان خاصی نگهداری شوند.
چک لیست ریسک چه کاری انجام میدهد!
گفتیم که چک لیست ریسک به عنوان آخرین مرحله در فرآیند شناسایی ریسک بکار گرفته میشود تا مطمئن شویم که ریسکهای رایج و معمولی که گاهاً اتفاق میافتند، نادیده گرفته نمیشوند.
چه زمانی از چک لیست ریسک استفاده میکنیم
چک لیست مدیریت ریسک را باید بعد از اینکه تیم با ابزارهای مختلف ریسکها را شناسایی کرد بکار برد (به عنوان مثال، بعد آن که از طریق مختلف مانند طوفان فکری ، تکنیک دلفی و ساختار شکست ریسک، ریسک ها شناسایی شدند) نباید از چک لیست های ریسک در ابتدای مرحله شناسایی ریسک استفاده کرد چون ممکن است حاوی ریسکهای خاصی که فقط در این پروژه احتمال دارد اتفاق بیفتند نباشد. تاکید بیش از حد تیم پروژه بر چگونه ریسکها را ارزیابی و مدیریت کنیم؟ روی چک لیست ها باعث نادیده گرفتن ریسک های خاص پروژه میشود. چک لیست ریسک، ممکن است بیشتر بهعنوان بخشی از روشهای شناسایی ریسک مورد استفاده قرار گیرد.
اهداف تجزیه و تحلیل چک لیست عبارتاند از:
- شناسایی تمامی ریسکهای ممکن که در طول زمان رخدادهاند و یا پیشبینی شدهاند
- شناسایی کنترلهای مورد نیاز و حفاظتها
- بررسی کنترلها و حفاظتها مطابق با الزامات
استفاده از چک لیست در طیف گستردهای از زمینههای کاربردی و برای اهداف مختلف مورد استفاده قرار میگیرد. با این حال، معمولا همیشه تمرکز اصلی در مراحل اولیه طراحی و ایجاد مراحل کاری است. همچنین از چک لیست ها برای اطمینان از اینکه سازمانها با شیوههای استاندارد، سازگار هستند، استفاده میشود.
چگونه از آن استفاده کنیم؟
چک لیست ریسک باید در ابتدای پروژه و همینطور چندین بار دیگر در طول پروژه بررسی شود. این لیست باید توسط تیم پروژه بررسی و ریسکهای اثر گذار مستند شده و به برنامه ثبت ریسک اضافه شوند و احتمالا برای آنالیز کمی با روش های از جمله درخت تصمیم، شبیه سازی مونت کارلو و آنالیز حساسیت به متخصصین ارجاع داده شود.
چک لیست ارزیابی ریسک معمولاً نحوه اجرای ستخگیرانهای ندارد و کاملا به شرایط بستگی دارد. باید بدانیم که مهمترین وظیفه ما تهیه یک چک لیست مناسب است. چک لیست معمولاً لیستی از سؤالات مرتبط با رویداها و ریسک های احتمالی است که بر اساس تجزیه و تحلیل سیستم، سوابق عملیاتی و تجارب در حوادث گذشته و حوادث ناشی از آن، تشکیل و بروزرسانی میشود. در برخی موارد، بررسی فرآیند بدون استفاده از چک لیست نوشته شده انجام میشود، و تیم تحقیق باید از یک چک لیست ذهنی استفاده کند که این رویکرد، از وقوع حوادث احتمالی، خطرناکتر است. تصویر زیر یک نمونه از چک لیست ارزیابی ریسک است که در مرحله شناسایی ریسک ها از آن استفاده شده است.
نمونه چک لیست ارزیابی ریسک
منابع و مهارتهای مورد نیاز :
برای استفاده از چک لیست مدیریت ریسک هیچ مهارت خاصی لازم نیست، اما تیم تحقیقاتی باید توجه دقیقی به جزئیات بکند و در به دست آوردن اطلاعات پشتکار داشته باشد. اطلاعات موردنیاز بسته به چک لیست انتخابشده متفاوت است.
مزایا و محدودیتها
مزایای اصلی این رویکرد عبارتند از:
- به خاطر پیچیده نبودن میتوان از کارکنان کم تجربه و بدون تخصص خاص، برای بررسی آن استفاده کرد
- از تجارب ارزیابیهای قبلی در خصوص ریسک استفاده میکند
- تضمین میکند که مشکلات رایج و آشکار نادیده گرفته نشوند
- نیاز به حداقل اطلاعات در مورد روش کار است، بنابراین برای طراحی مفهومی مناسب است
محدودیتهای اصلی این رویکرد عبارتند از:
- محدود به تجربههای قبلی است، بنابراین ممکن است ریسک را در طرحهای جدید پیشبینی نکند؛
- امکان دارد ریسک هایی را که قبلاً ندیدهاید باز هم از دست چگونه ریسکها را ارزیابی و مدیریت کنیم؟ بدهد
- تفکر شهودی / طوفان فکری را تشویق نمیکند و بینش محدودی نسبت به ماهیت ریسک مربوط به سیستم مورد مطالعه ایجاد میکند
بهطورکلی، یک چک لیست جامع برای ارزیابی اکثر ریسکها مفید است، اما نباید تنها روش شناسایی ریسک باشد، به جز برای تأسیسات/ تجهیزات استانداردی که ریسکهای آن در جایی دیگر با جزییات بیشتر شناسایی میشوند.
مدیریت ریسک چیست ؟
تحلیل ریسک و مدیریت ریسک فرایندی است که با به حداقل رساندن تهدیدات و به حداکثر رساندن فرصت ها هنگام کار، به مدیریت موثر و بهینه سازی موفقیت کمک می کند. در ادامه به شما می گوییم که مدیریت ریسک چیست و چگونه از به وجود آمدن خطرات احتمالی هنگام کار جلوگیری می کند. با ما همراه باشید.
معنای مدیریت ریسک چیست؟
در هر کسب و کاری چالش های رایج در بیمه و شکایات عمومی و غیره وجود دارد. با مدیریت ریسک می توانید احتمال آتش سوزی، سقوط و آسیب دیدن کارکنان، تصادفات وسایل نقلیه و هر حادثه ناگهانی دیگری را کنترل و مدیریت کنید. اکنون برای موفقیت یک سازمان بیش از پیش درک مدیریت خطر و یادگیری کنترل مسئولیت، حیاتی است.
فرآیند مدیریت ریسک پروژه، نشان دهنده ماهیت پویای کسب و کار، ثبت و مدیریت ریسک های نو ظهور و منعکس کننده دانش جدید در تحلیل ریسک موجود است. ثبت ریسک برای ثبت خطرات، آنالیز آن ها و تعیین مسئول اقدامات، مورد استفاده قرار میگیرد.
آنالیز ریسک چیست ؟
پس از آگاهی از اینکه مدیریت ریسک چیست بهتر است به آنالیز ریسک بپردازیم. آنالیز ریسک دستور العمل هایی را ارائه می دهد که در آن لیست بزرگ ترین آسیب پذیری ها قرار دارند. در آنالیز ریسک مهم است که پروژه سهام داران زودتر معرفی شود تا ریسک ها شناسایی شوند. برای داشتن درک متفاوت، توصیفی واضح از رویداد ریسک ارائه می دهیم و علل رویداد و اثرات آن را از ریسک جدا می کنیم. این کار به تجزیه و تحلیل بعدی و مدیریت ریسک کمک می کند.
تحلیل ریسک موثر و برنامه ریزی منظم احتمال خطر را کاهش خواهد داد. نتایج حاصل از آنالیز ریسک به متخصص پروژه کمک می کند تا از هزینه ها آگاه شود و اقدام به اطلاع رسانی درباره پروژه کند و بر تصمیمات تاثیر بگذارد. برای کاهش هزینه ها اقدام کند و همچنین سطحی از ریسک را بپذیرد تا ضروریات تامین شوند.
چگونه مدیریت ریسک کنیم؟
مدیریت ریسک چیست و چگونه می توان ریسک را مدیریت کرد؟ برای مدیریت ریسک ۴ روش وجود دارد که عبارتند از:
- برای مدیریت هر خطری که شناسایی کرده اید در ابتدا می توانید آن را بپذیرید زیرا پذیرش آن باعث کاهش تبعات آن می شود. شما باید ریسک را بپذیرید چرا که هزینه حذف کامل عامل خطر بسیار بالا است.
- شما ممکن است تصمیم بگیرید که نتایج جبران ناپذیر ریسک را کاهش دهید که معمولاً با بیمه کردن انجام می شود.
- می توانید با معرفی معیار های ایمنی جدید و یا حذف کامل آن با تغییر روش تولید محصول خود، ریسک را کاهش دهید.
- زمانی که شما وضعیت را ارزیابی کردید و در مورد اقدامات و شیوه های کاهش خطر توافق کردید، این اقدامات باید در محل انجام شوند و استراتژی کسب و کار شما را تغییر دهند.
حال که می دانیم مدیریت ریسک چیست، بد نیست بدانیم که مدیریت ریسک فعالیتی یک طرفه نیست. نظارت و مرور پیوسته برای موفقیت رویکرد مدیریت ریسک، ضروری است. چنین نظارتی تضمین می کند که ریسک ها به درستی شناسایی و ارزیابی شده اند و کنترل های مناسب انجام می شوند. همچنین روشی برای یادگیری از تجربه و بهبود رویکرد مدیریت ریسک است.
تمام این ها را می توان در یک سیاست مدیریت ریسک شکل داد، رویکرد کسب و کار خود را به ریسک پذیری و مدیریت ریسک تعیین کنید. اگر به روشنی مسئولیت آن را برای کارمندان انتخاب شده مشخص کنید، مدیریت ریسک حتی موثر تر خواهد بود.
چرا ریسک را مدیریت می کنیم؟
دلایل زیادی برای مدیریت ریسک وجود دارد. برخی از آنها عبارتند از:
الف: حفظ منابع (افراد، درآمد و دارایی)
ج: محافظت از مردم در برابر آسیب های احتمالی
د: کاهش مسئولیت های قانونی
تست مدیریت ریسک چیست؟
تست مدیریت ریسک تعیین میزان و شدت حادثه و بررسی گزینه های جایگزین است. اینکه کدام گزینه را برای جلوگیری از زیان ها و کاهش خطرات هر روزه انجام می دهید. اکثرا به آن به عنوان مدیریت ریسک نگاه نمی کنند در حالی که بسیاری از افراد و مدیران کسب و کار محتاط برای انجام کار هایی مانند جلوگیری از تصادفات، محافظت از اموال و حفظ مشتریان و کارمندان فعالیت های مفیدی انجام می دهند.
هر تلاشی برای مدیریت ریسک ها مثبت است. با این حال مهم است که یک فرآیند رسمی را دنبال کنید تا ثبات و دقت تضمین شود. یکی از عناصر اصلی فرآیند مدیریت ریسک این است که مالکان تجاری و افراد با پرداخت هزینه مقرون به صرفه به بیمه، ضرر های بزرگ را جبران و از ورشکستگی مالی خود پیشگیری می کنند. همچنین استراتژی فروش موثری را برگزینید تا هزینه های احتمالی ریسک را پوشش دهد.
مراحل اجرای مدیریت ریسک
پیشتر به شما گفتیم که مدیریت ریسک چیست؟ در ادامه مراحل اجرای مدیریت ریسک را توضیح خواهیم داد. مراحل اجرای مدیریت ریسک عبارت است از:
۱) نقشه خطر شناسایی ریسک: این یک ایده خوب برای تعیین ریسک های شماست. روشی است که به شما این امکان را می دهد تا ریسک های جدی تری را شناسایی کنید تا با موقعیت هایی که برای تخصیص منابع نیاز دارید، آشنا شوید.
۲) اولویت بندی: نقشه برداری خطر یک راه برای انجام این کار است. اساساً شما تمام خطرات شناسایی شده روی نقشه را نمودار می کنید. این نقشه شما را از خطراتی که باید بر روی آن تمرکز کنید آگاه می کند و به کمک مدیریت زمان می آید. با کارگزار تان مشورت کنید تا مطمئن شوید که برای تمام خطرات مناسب تحت پوشش قرار می گیرید و به دنبال راه هایی برای پیشگیری و کاهش این ریسک ها باشید.
۳) برنامه ریزی: درک کنید که خطرات مرتبط در همه چیز وجود دارد. یک رویکرد آگاهانه، واقع گرایانه و منظم برای مقابله با خطر در نظر بگیرید.
۴) شناسایی ریسک در تصمیمات کسب و کار: تشخیص ریسک ها در تصمیمات کسب و کار مانند فرآیند شناسایی هر ریسک، مشابه است. کلید کار کامل بودن و استفاده از تمام منابع موجود است. ریسک ها را میتوان اولویت بندی کرد و به نتایج کارآمدی دست پیدا کرد.
ارزیابی ریسک
پس از شناسایی ریسک می توانید آن را ارزیابی کنید. این کار با در نظر گرفتن پیامد ها و احتمال وقوع هر ریسک انجام می شود. سپس می توانید آن را با برنامه کاری خود مقایسه کنید. ببینید کدامیک از ریسک ها ممکن است بر اهداف شما اثر بگذارند و آن ها را بر اساس الزامات قانونی، هزینه ها و نگرانی های سرمایهگذاران ارزیابی کنید. در برخی موارد هزینه کاهش ریسک بالقوه ممکن است بسیار بالا باشد.
ابزار هایی وجود دارند که می توانید از آن ها برای ارزیابی خطرات استفاده کنید. شما می توانید روی یک نقشه خطر، اهمیت و احتمال وقوع ریسک را ترسیم کنید. هر ریسک در مقیاس ۱ تا ۱۰ درجه بندی می شود. اگر یک ریسک در ۱۰ مرحله رتبه بندی شود، این به این معنی است که این موضوع اهمیت زیادی برای شرکت دارد. این نقشه به شما این امکان را می دهد که ارتباط احتمالی ریسک ها را مشاهده و میزان آن ها را اندازه گیری کنید و برنامه ریزی کنید که چه نوع شیوه کنترل و پیشگیری باید برای کاهش خطرات انجام شود.
ارزیابی ریسک به شما این امکان را می دهد که زمان و سرمایه تان را برای مهم ترین خطرات احتمالی خرج کنید. شما می توانید سیستم های کنترل مناسب را برای مقابله با پیامد های یک رویداد انتخاب کنید. این می تواند شامل تعریف فرآیند تصمیم گیری و تشدید رویه های شرکت شما در صورت وقوع یک حادثه باشد.
ریسک پذیری کارآفرین ها
استراتژی های تقسیم بندی بازار و انتخاب بازار هدف
نقش آموزش در ارتقای بهره وری نیروی انسانی در سازمانها
تأثیر ارتباطات بین فردی در سازمان
چگونه مشتری مداری کنیم ؟ (تعریف، مثال ها و مهارت ها)
انواع سبک های مدیریتی در سازمان
چگونه به کارکنان انگیزه بدهیم؟ (10 راهکار اجرایی)
در مقاله ریسک پذیری کارآفرین ها می خوانید:
در این مقاله از مدیران نواندیش؛ به لزوم ریسک پذیری برای کارآفرینها میپردازیم. تقریباً در تمام تعاریف کارآفرینی از ریسک پذیری بهعنوان یک عنصر اساسی یادشده. بدیهیست که کارآفرینان ریسکهای حسابشده را میپذیرند. آنها سعی میکنند ریسکهایی که مجبور به قبول آنها هستند را با دقت تعریف کنند تا خطرات ناشی از آن را تا حد ممکن به حداقل برسانند. کارآفرینان همواره دربارهی ریسکهایشان فکر میکنند اما نه به شکل منفی؛ بلکه آنها ریسک را بهعنوان چالشی تلقی میکنند که باید آنها را کنترل و مدیریت کرد.
آنچه در مطلب ریسک پذیری کارآفرین ها میخوانید:
- ریسک چیست؟
- انواع موقعیت ها
- اهمیت استراتژی در فرآیند مدیریت ریسک
- ریسک پذیری در ادبیات کارآفرینی
- کارآفرینان با چه ریسکهایی مواجه میشوند؟
- مدیریت ریسک
ریسک چیست؟
تاکنون تعاریف زیادی از ریسک و ریسک پذیری ارائهشده. بهعنوانمثال یکی از تعاریف، ریسک را حاصل ضرب احتمال وقوع یک حادثه در نتایج و تبعات آن برای یک دورهی زمانی مشخص ارزیابی کرده.
این تعریف ساده از ریسک، سؤالاتی را دربارهی چگونگی اندازه گیری احتمالات و نتایج مطرح میکند. در اکثر تعاریف دیگر نیز از همین عناصر استفادهشده. ریسک نمیتواند مستقیماً مشاهده شود اما نیازمند بعضی محاسبات است تا مورد سنجش و ارزیابی قرار بگیرد.
ریسک و تصمیم گیری ارتباط نزدیکی باهم دارند. تصمیم گیری در موقعیتهای مختلفی که درجات مختلفی از ریسک را به همراه دارند، انجام میگیرد. ناگفته نماند که رمز موفقیت در از بین بردن شرایط ریسک و مخاطره نیست. بلکه مدیر باید بتواند برای دستیابی به جایگاه قابلقبول و مناسبی در پیوستار میزان اطمینان، به موفقیت قابل توجهی نائل گردد.
انواع موقعیت ها
موقعیت اطمینان: در وضعیت اطمینان، میتوانیم پیش بینی کنیم که در آینده چه رخ خواهد داد. در این موقعیت، “اطلاعات موجود” دقیق، صحیح، کافی و قابل اعتمادند. بهطوریکه بهراحتی میتوان وضعیت آینده را پیشبینی کرد و با اطمینان تصمیم گرفت. در این موقعیت ریسکی وجود ندارد.
موقعیت مخاطره: در وضعیت “مخاطره”، میزان احتمال وقوع هر یک از نتایج محتمل، معین است. یعنی اطلاعات کامل موجود نیست اما امکان تصمیم گیری بر اساس نتایج محتمل وجوددارد. ریسک این موقعیت، قابل تخمین و کنترل میباشد.
موقعیت عدم اطمینان: در وضعیت “عدم اطمینان” هیچ اطلاعی از نتایج محتمل موجود نیست. یعنی اطلاعات موجود از موقعیت تصمیم گیری، بسیار ناچیز میباشد. البته مدیران سعی میکنند برای کارهایی که در آینده باید انجام شود و اهدافی که باید کسب گردد، برنامه ریزی کنند و تصمیمهایی را اتخاذ نمایند. در این موقعیت ریسک بالایی وجوددارد که حتی قابلیت تخمین را ندارد.
اهمیت استراتژی در فرآیند مدیریت ریسک
استراتژیهای مؤثر و کارآمد در فرآیند مدیریت ریسک به سازمان شما کمک میکنند تا ضعفها، قدرتها، فرصتها و تهدیدها را شناسایی کنید. با پیش بینی اتفاقات غیر منتظره و برنامه ریزی برای آن، سازمان میتواند آمادگی لازم در صورت وقوع اتفاقات را داشته باشد. در مقاله “نقش فرآیند مدیریت ریسک در پیشرفت سازمان” از مدیرنو بهطور مفصل درباره این موضوع توضیح دادهایم.
ریسک پذیری در ادبیات کارآفرینی
موضوعی که به خوبی در ادبیات کارآفرینی به آن اشارهشده، نقش کلیدی کارآفرینان در ریسک پذیری است. بیشتر صاحب نظران، کارآفرین را فردی تلقی کردهاند که مسئولیت ریسک کسب و کار جدید را در قبال بهدست آوردن سود بر عهده میگیرد.
در مبحث دیگری از این شاخه ریسک را در انواع قابل اطمینان و مبهم دسته بندی میکنند. ریسکهای قابل اطمینان، بازگو کنندهی رویدادهای تکراری هستند که بهواسطهی تناوب نسبیشان با تجربیات گذشته شناختهشده هستند؛ درحالیکه ریسکهای مبهم، رویدادهای منحصربهفردی را بازگومیکنند که بهاحتمالزیاد فقط بهصورت ذهنی ارزیابی میشوند. بر همین اساس بازاریابی در ریسکهای مبهم با مشکلات بیشتری مواجه میشود.
کارآفرینان با چه ریسکهایی مواجه میشوند؟
- ریسکهای مالی: بارزترین ریسکی است که کارآفرینان با آن مواجه میشوند. ریسکهای مالی هستند که کسب و کار را بهشدت تحت تأثیر قرار میدهند.
- ریسکهای خانوادگی و اجتماعی: به دلیل کسب و کارهای جدید و طاقت فرسایی که ایجاد و مدیریت میکنند امکان دارد با ریسکهایی مواجه شوند که روابط خانوادگی و اجتماعی آنها را به مخاطره بیندازد.
- ریسکهای شغلی: این ریسک امکان دارد به دلایل مختلفی ایجاد شود، مثلاً رها کردن شغل برای کسب و کار جدید یا احتمال شکست کار که شاید به شهرت حرفهای کارآفرین لطمه بزند.
- ریسکهای روانی: این نوع ریسک بسیار پیچیده میباشد. با عوامل شخصیتی همچون توانایی فائق آمدن بر شرایط ابهام آمیز، نتایج نامعلوم، انتخاب و اختیارات نامشخص، دانش و اطلاعات محدود و … در ارتباط است. خوش بینی و اعتمادبهنفس میتوانند کمک کنند تا این نوع ریسک چگونه ریسکها را ارزیابی و مدیریت کنیم؟ به حداقل برسد. اما این مسئله به توانایی کارآفرین در مواجهه موفقیت آمیز با سه نوع دیگر ریسک بستگی دارد.
عواملی که در بالا ذکر شد، برای افراد اهمیت متفاوتی دارد. نکتهی کلیدی اینست که ریسکهای تأیید شده بهعنوان جزئی اجتنابناپذیر از زندگی کاری کارآفرینان محسوب میشود. تحقیقات نشان داده که کارآفرینان دوست دارند تا بر حوزههایی کنترل داشته باشند که بیشترین ریسک را در آنها وجوددارد. آنها همچنین دوست دارند تا برنامههای پشتیبانی برای مواجهه با مشکلات احتمالی تدوین کنند.
مدیریت ریسک
با توجه به ریسکهایی که کارآفرینان با آنها مواجه میشوند، این سؤال اساسی مطرح میشود که چگونه میتوان این ریسکها را مدیریت کرد؟
بهطورکلی مدیریت ریسک از یک فرایند 4 مرحلهای تشکیلشده:
- شناسایی ریسک: آنها چه و چه تعداد هستند؟
- ارزیابی ریسک: خطر چه مقدار هست؟ هرچند وقت یک بار پیش میآید و چه کسی در معرض آن قراردارد؟
- کنترلهای ریسک: با چه روشی میتوان ریسک را به حداقل رساند یا از اتفاق آن جلوگیری کرد؟
- کنترلهای نظارتی: ریسکهای شناساییشده چگونه ایجاد میشوند و برای جلوگیری از آنها چه تغییراتی موردنیازاست؟
با توجه به شکل زیر میتوانید این فرایند را بهتر درک کنید:
برای دریافت اطلاعات بیشتر در رابطه با مدیریت کسب و کار به صفحه مشاوره کسب و کار مدیرنو مراجعه فرمایید.
ارزیابی ریسک های پروژه (راهنمای جامع برای مدیریت ریسک پروژه)
زندگی پر از شگفتی است، و حتی اگر شما در سرمستی فروش محصول باشید و نقاط حساس پروژه و بیزنس را رد کرده باشید، ریسک های پروژه ممکن است مانند سقوط یه شهاب سنگ وسط حیاط، ناگهان شما را غافل گیر کنند . البته که نمی توانید آینده را پیش بینی کنید، اما با خواندن این مطلب می توانید برای رویارویی با ریسک های پروژه و سقوط شهاب سنگ بعدی با استفاده از مدیریت ریسک آماده باشید
کسب و کار ریسکی! ریسک پروژه دقیقا چیست؟
این تعریف رسمی PMI از ریسک پروژه است: “یک رویداد یا شرایط نامشخص که تاثیر مثبت یا منفی بر اهداف پروژه دارد.” پس ریسک پروژه اساسا، یک رویداد غیرمنتظره است که می تواند پروژه شما را تحت تاثیر قرار دهد – البته این تاثیر گاهی ممکن است خوب باشد! ریسک می تواند بر همه چیز تاثیر بگذارد: مردم، فرایندها، فن آوری و منابع.
به این تفاوت مهم توجه داشته باشید: خطرات مشابه مسائل نیستند. مسائل چیزهایی هستند که می دانید باید با آنها برخورد کنید. حتی ممکن است بدانید که مسایل در چه زمانی پیش خواهند آمد و برای آنها برنامه زمانی داشته باشید اما برعکس، ریسک ها هر چند که قابل شناسایی هستند اما به ناگهان رخ می دهند.
درتعیین ریسک پروژه: علت، زمان، احتمال و عواقب آن را به دقت مشخص کنید
می توانیم مشخصات ریسک های مدیریت پروژه را به پنج دسته تقسیم کنیم:
رویداد ریسک: چه چیزی ممکن است بر پروژه شما تأثیر بگذارد؟
مدت زمان ریسک: زمانیکه احتمال دارد اتفاق بیفتد؟
احتمال: شانس آن اتفاق می افتد؟
تأثیر: نتیجه مورد انتظار چیست؟
عوامل: چه رویدادهایی ممکن است پیش آگهی یا رویداد خطر را باعث شود؟
ارزیابی ریسک پروژه
اولین چیزی که باید انجام دهید این است که ارزیابی کاملی از ریسک ها را انجام دهید تا درک بهتری در مورد انواع خطرات و عواقب احتمالی آنها داشته باشید.
خوب اجازه بدید یک راهنمای گام به گام را با هم مرور کنیم:
مرحله ۱: شناسایی خطرات احتمالی. یک لیست از هر گونه خطر و فرصت احتمالی که از آن ناشی می شود را تهیه کنید. اگر تنها بر تهدید تمرکز می کنید، نمی توانید از فرصت های به وجود آمده برای ارایه سرویس بهتر به مشتری استفاده کنید. از تیم خود بخواهید که در طول فرآیند برنامه ریزی پروژه به شما کمک کنند، چون ممکن است مواردی را ببینند که شما از آن غافل شده اید. در اینجا لیستی از ۱۳۰ ریسک متداول در پروژه ها را خواهید دید
مرحله ۲: تعیین احتمال. میزان احتمال رخ دادن هر ریسک را مشخص کرده و لیست را بر اساس آن مرتب کنید. مثلا احتمال بیشتری وجود دارد که یکی از اعضای کلیدی تیم برای یک هفته با آنفولانزا بگیرد یا اینکه از همسر خود جدا شود؟! مقادیر ریسک را با کم، متوسط و بالا مشخص کنید
مرحله ۳: تعیین ضربه. چه اتفاقی می افتد اگر هر کدام از این ریسک ها رخ دهد؟ آیا تاریخ تحویل نهایی شما به تاخیر می افتد؟ آیا برای شما هزینه مالی خواهد داشت ؟ ریسک ها را بر اساس میزان خسارتی که وارد می کنند مقدار دهی و اولویت بندی کنید.
خوب تا اینجا ریسک های پروژه و نحوه اولویت دهی آنها را شناختیم. در قسمت بعد با ابزارهای مدیریت ریسک آشنا می شویم
هنگامی که ارزیابی ریسک پروژه خود را به اتمام رسانده اید، آماده تهیه برنامه ریسک مدیریت ریسک هستید. توجه داشته باشید که مدیریت ریسک یک روند مداوم در طول اجرای پروژه است
در اینجا چند گام پیشنهادی برای مدیریت ریسک های پروژه داریم:
مرحله ۱: تعیین “تحمل ریسک”
در اولین مرحله به طور شفاف با همه ذینفعان پروژه صحبت کنید و مشخص کنید که میزان تحمل هر ریسک برای هرکدام چقدر است چرا که ممکن است منافع آنها نیز در خط باشد. مسائل زیادی برای بحث وجود دارد: آیا آنها می خواهند در زمانی که خطرات اتفاق می افتند مطلع شوند؟ در موارد خاصی که ممکن است پروژه به خطر افتد تمایل به تصمیم گیری دارند؟ اطمینان پیدا کنید که همه افراد درگیر پروژه دید کاملی از ریسک ها و راه های مقابله با آن داشته باشند
مرحله ۲: تصمیم بگیرید که چه ریسک هایی را مدیریت کنید
بعد از اینکه که سطح تحمل ریسک های پروژه را تعیین کرده اید، حالا باید مشخص کنید که با توجه به منابع پروژه کدام ریسک ها قابل مدیریت کردن هستند. مدیریت یک ریسک ممکن است چند صد هزار تومان برای شما هزینه داشته باشد در حالی که مدیریت یک ریسک چند صد میلیون. باید تصمیم بگیرید که مدیریت کردن کدام ریسک مقرون به صرفه خواهد بود
از یک ماتریس خطر به عنوان یک ابزار کلیدی برای مرتب سازی خطرات استفاده کنید. با استفاده از این ماتریس میتوانید مشخص کنید که کدام ریسک ها بالاتر از و کدامیک پایین تر از میزان تحمل ریسک شماست. در زیر نمونه ای از این ماتریس رو می بینید
به قسمت بالا – راست این ماتریس خیلی دقت کنید. اینها خطراتی هستند که هم احتمال وقوع بالایی دارند و هم عواقب شدید تری داند. آنها بیشتر احتمال دارد اتفاق بیافتد، و اگر آنها انجام شود، این می تواند برای پروژه شما بازی کند. برای این موارد باید برنامه پیشگیرانه دقیق و منسجمی داشته باشید
ماتریس ریسک ابزاری برای مشخص کردن نسبت احتمال وقوع به عواقب ریسک های پروژه است
مرحله ۳: تعیین عوامل ریسک و مدیریت ریسک پروژه
نشانه های قریب الوقوع ریسک ها چیست؟ اگر فردی در دفتر شروع به عطسه و سرفه کند، آیا این می تواند نشانه این باشد که تیم شما در معرض یک آنفولانزای همه گیر هستند؟! برای ریز نظر گرفتن عوامل وقوع ریسک به اعضای تیم آموزش دهید و مشخص کنید که در صورت وقوع هر مورد چه دستورالعملی باید اجرا شود.
مرحله ۴: ایجاد یک برنامه عملیاتی
برای به حداقل رساندن تاثیرات ریسک در پروژه چه کارهایی می توانید انجام دهید ؟ (آیا می توانید Purell را در طول فصل آنفلوآنزا تهیه کنید یا کارهای مهمی را در میان تیم انجام دهید تا بتوانید پیشرفت کنید حتی اگر فردی چند روزه باشد؟) اگر یک ریسک رخ دهد، مؤثرترین پاسخ چیست؟ تیم شما چه خواهد کرد و چه کسی مسئول چه چیزی است؟ اطمینان حاصل کنید که هر این جزییات را به دقت مشخص کرده اید و هر فرد نقش خود را در مهار ریسک به خوبی میداند
مرحله ۵: روند مدیریت ریسک را ارزیابی کنید
پس از آنکه پروژه شما پایان یافت، به عقب برگردید و ببینید کدام بخش از استراتژی شما موفقیت آمیز بوده است. بررسی کنید که مکانیزم های پیشگیری از ریسک شما تا چه اندازه موثر بوده است؟ چه مواردی را از قلم انداخته اید و جلوی بروز کدام مشکلات را می توانستید از قبل بگیرید؟ و درنهایت برای بهبود پروژه بعدی چه کاری می توانید انجام دهید؟ این موارد را در قالب یک چک لیست ثبت کنید
پروژه های خود را با آگاهی از ریسک ها شروع کنید نه “بدون ریسک”
کشف، خلاقیت، جاه طلبی – همه شرکت ها و پروژه ها دارای خطر هستند و هرگز نمی توانید مطمن شوید که همه این خطرات را شناسایی کرده اید، اما داشتن یک برنامه مدیریت ریسک می توانید از تبدیل شدن خطرات کوچک به فاجعه های غیر قابل جبران جلوگیری کنید و چالش های پروژه را به فرصت های پر سود تبدیل کنید