انواع الگوهای دو کندلی و سه کندلی

۴ کندلی که در این مطلب معرفی کردیم مشابه یک دیگر هستند و تفاوت های اندکی دارند.شکل آنها بطور خلاصه بصورت زیر است:
کندل مارابوزو (Marubozo) چیست؟ انواع ان کدامند؟
کندلشناسی یکی از بخشهای مهم در تحلیل بازار بورس ایران است که به عنوان زیرمجموعه تحلیل تکنیکال شناخته میشود. کندلها انواع گوناگونی دارند که برخی را در الگوی ساده و برخی دیگر در الگوی پیچیده ظاهر میشوند اما در مجموع همه کندلها در تشخیص روند بازار و پیشبینی آینده سهم بر اساس آنچه در بازه زمانی خاصی روی داده است، کاربرد دارند. در این مطلب قصد داریم به یکی از کاربردیترین کندلها با نام کندل مارابوزو (Marubozo) بپردازیم.
الگوی مارابوزو چیست؟
همان طور که میدانید اجزای یک کندل شامل بدنه، سایههای بالا و پایین، اولین و آخرین قیمت و بالاترین و پایینترین قیمت میشود. اگرچه ممکن است رنگ و سایز اجزای کندلها با هم متفاوت باشد و البته همین تفاوت، معنای خاصی را برای تحلیلگر دربر دارد.
کندل مارابوزو بدنهای بسیار بزرگ و کشیده دارد و طول آن چند برابر بدنه کندلهای قبل از خود است. از آن جایی که بزرگ بودن بدنه کندل نشاندهنده قدرت بالای معاملهگران است، پس کندل مارابوزو قدرت روند جاری را نمایش میدهد. حال این قدرت میتواند در دست فروشندگان یا خریداران باشد.
بنابراین باید کندل مارابوزو را یک الگوی ادامهدهنده در نظر بگیریم که ادامه یافتن روند جاری را برای حدودا 3 کندل دیگر وعده میدهد. کندل مارابوزو سایههای بالا و پایین ندارد یا سایهها چنان کوچک هستند که میتوان از آنها چشمپوشی کرد. کندل مارابوزو سبز نشاندهنده روند صعودی و کندل مارابوزو قرمز نشاندهنده روند نزولی است.
همان طور که در تصویر زیر مشاهده میکنید، در کندل کندل مارابوزو سبز، روند صعودی در سه کندل دیگر هم ادامه یافته است و در کندل مارابوزو قرمز روند نزولی برای مدتی ادامه دارد.
معنی مارابوزو
جالب است بدانید که معنی مارابوزو هم به شکل ظاهری این کندل اشاره دارد. مارابوزو در ژاپنی به معنای سر کچل یا طاس است و از آنجایی که این کندل فقط از یک مستطیل بزرگ تشکیل میشود و سایه و فتیلهای ندارد، نام مارابوزو برای آن در نظر گرفته شده است. البته کندل مارابوزو انواع مختلفی دارند که سایه بالا یا پایین در آنها ظاهر میشود. اما به هر حال اصل الگوی کندل مارابوزو فقط یک مستطیل بزرگ است.
انواع الگوی کندل مارابوزو
همانطور که در قبل ذکر شد، ماروبوزو میتواند به چند شکل در نمودار ظاهر شود. انواع الگوی کندل مارابوزو به شرح زیر است:
1. کندل مارابوزو سبز
این کندل به شکل مستطیل سبز بزرگ و بدون سایه ظاهر میشود. کندل مارابوزو سبز به معنای ادامه یافتن روند صعودی از قیمت باز شدن تا قیمت بسته شدن است.
2. کندل مارابوزو قرمز
مستطیل قرمز بزرگ و بدون سایه است. در کندل مارابوزو قرمز، روند نزولی از قیمت باز شدن تا قیمت بسته شدن ادامه خواهد یافت.
3. کندل مارابوزوی باز سبز
در کندل مارابوزوی باز سبز، فقط سایه بالا وجود دارد. بدنه کندل بسیار بزرگ است و سایه نمیتواند از بدنه بزرگتر باشد.
4. کندل مارابوزوی بسته سبز
برعکس حالت قبل است. یعنی بدنه سبز بزرگ که فقط سایه پایین دارد.
5. کندل مارابوزوی باز قرمز
دراین الگو، کندل با بدنه بزرگ قرمز و فقط با سایه پایین ظاهر میشود.
6. کندل مارابوزوی بسته قرمز
مثل حالت قبل بدنه قرمز و بزرگ است، اما فقط سایه بالا را دارد.
تحلیل کندل مارابوزو
برای پیشبینی بازار به کمک نمودارهای کندل استیک دو موضوع اهمیت دارد. نخست تشخیص الگو از روی شکل کندلها و دوم تحلیل آنها به عبارت دیگر ما باید بدانیم که هر الگوی کندل چه مفهومی را در دل خود دارد. در ادامه به تحلیل کندل مارابوزو میپردازیم.
اولین موردی که کندل مارابوزو (Marubozo) به ما میگوید، تداوم وضعیت فعلی است. یعنی روند چه صعودی باشد و چه نزولی، برای مدتی ادامه خواهد داشت. برای اینکه بدانیم این مدت چقدر طول میکشد، باید به اندازه بدنه نگاه کنیم. هر قدر بدنه بزرگتر باشد، قدرت معاملهگران کنونی سهم (خریدار یا فروشنده) بیشتر است و روند جاری هم بیشتر به طول میانجامد.
برای دومین مورد که میتوان آن را روانشناسی بازار هم دانست، باید به رفتار معاملهگران توجه کرد. کندل مارابوزو سبز نشان از خوشبینی معاملهگران دارد. چرا که در این الگو، روند صعودی از زمان باز شدن قیمت تا بسته شدن آن ادامه دارد. پس معاملهگران تا لحظه آخر به بازار خوشبین بودهاند و به خرید سهم ادامه دادهاند.
با توجه به مورد قبل، میتوان عدم وجود سایه بالایی را مهمتر از عدم وجود سایه پایین دانست. به عبارت دیگر برای اینکه از رفتار معاملهگران مطمئن شویم، باید به سایههای بالا و پایین نگاه کنیم. نبود سایه بالا در کندل مارابوزو سبز، تاکیدی بر مورد قبلی یعنی خوشبینی خریداران سهم به آینده بازار است.
در نهایت همواره به این موضوع توجه داشته باشید که الگوی کندل مارابوزو (به عنوان یک الگوی ادامهدهنده) باید حتما با روند قبلی خود همخوانی داشته باشد. پس کندل مارابوزو قرمز باید حتما در روند نزولی و کندل مارابوزو سبز باید در روند صعودی ظاهر شود.
معامله با کندل مارابوزو
در صورتی که از شکل گرفتن کندل مارابوزو مطمئن شدهاید، میتوانید بر اساس آن معاملات خود را مدیریت کنید. اما برای معامله با کندل مارابوزو باید چه استراتژی داشته باشیم؟ از آن جایی که کندل مارابوزو چند شکل مختلف دارد، استراتژی معاملاتی میتواند متفاوت باشد. بنابراین در ادامه معامله با کندل مارابوزو در روند صعودی را بررسی میکنیم.
ابتدا قیمت ورود را برابر قیمت بسته شدن در نظر بگیرید. سپس دقت کنید که کندل مارابوزو بر روی حمایت شکل گرفته باشد و در نهایت بر اساس میزان ریسکپذیری خود زمان ورود را انتخاب کنید. برای افراد با ریسکپذیر بیشتر، در روزی که کندل مارابوزو ظاهر میشود و در نیمه دوم بازار، زمان ورود است اما افراد با ریسکپذیر کمتر میتوانند روز بعد از مشاهده کندل مارابوزو وارد معامله شوند.
دقت کنید که ورود به بازار بلافاصله پس از مشاهده کندل مارابوزو اصلا پیشنهاد نمیشود. بهتر است کمی صبر کنید تا قیمت در کندل بعدی از سقف مارابوزو بالاتر برود و سپس وارد معامله شوید. همچنین برای تعیین حد ضرر قسمت میانی کندل مناسب است. چرا که بعد از ظاهر شدن یک کندل مارابوزو قدرتمند، کندل بعدی به قسمت میانی مارابوزو قبلی نمیرسد.
سخن آخر
برای استفاده از کندل مارابوزو (Marubozo)، بازار مد نظر اهمیت زیادی دارد. در بازارهایی که دامنه نوسان روزانه برایشان تعیین نمیشود، کندل مارابوزو در نمودار یک روز کاربرد دارد اما در بازاری مثل بورس ایران، به دلیل وجود محدودیت در دامنه نوسان سهم، کندل مارابوزو در تایمفریم روزانه چندان قابل تشخیص نیست. بنابراین بهتر است در بازار بورس ایران، به کندل مارابوزو در تایمفریمهای هفتگی و ماهانه توجه کنید.
الگوهای جعلی در پرایس اکشن چیست
این مقاله آموزشی کمی تخصصی بوده و شاید افراد تازه کار نتوانند کامل انواع الگوهای دو کندلی و سه کندلی متوجه موضوع این مقاله شوند ولی بهرحال سعی میکنیم به ساده ترین زبان ممکن توضیحات را ارائه دهیم تا دوستان تازه کار هم بتوانند به درک مناسبی از این مبحث برسند.
در ابتدا باید اطلاعاتی در مورد پرایس اکشن داشته باشید در ادامه توضیحات مختصری میدهم که برای مطالعه کامل تر میتوانید به لینکی که در زیر میگذارم مراجعه کنید.
پرایس اکشن یک روش تحلیلی بحساب می آید که معامله گر بر روی قیمت گذشته و قیمت فعلی نمودار تمرکز میکند و تا جای ممکن از هیچ اندیکاتوری کمک نمیگیرد ، افرادی که پرایس اکشن تریدر هستند همه چیز را ساده میبینند. برای اطلاعات بیشتر روی لینک زیر کلیک کنید
حال که با مفهوم پرایس اکشن آشنا شدید به سراغ اصل مطلب میرویم
الگوی جعلی چیست؟
الگوهای جعلی از الگوهای بسیار پراهمیت در پرایس اکشن هست که نتیجه آن فریب دادن معامله گران خرد و تازه کار میباشد که برای تشخیص این الگوها باید به اینساید بار و پین بار توجه کرد .
معامله گران قدر و بزرگ در بازاهای مالی مانند بانک ها ، موسسات و… باعث ایجاد این الگوهای جعلی هستند تا معالمه گران تازه کار را با یک برگشت قیمتی فریب داده و باعث سودهای بزرگی برای مجموعه های خود شوند. شاید با خود فکر کنید پس دیگر نتیجه ای ندارد که در این بازارها فعالیت کرد ولی این طرز فکر کاملا اشتباه هست .
خود شما اگر بتوانید الگوهای جعلی را به درستی تشخیص دهید میتوانید مانند معامله گران بزرگ به سودهای کلان و کم ریسکی دست پیدا کنید به نوعی کسانی که در حال حاضر معامله گر کوچک هستند با همین روش سودهای راحتی بدست می آورند .
قطعا هنوز متوجه کارکرد این الگوها نشدید پس از اینجای مطلب با دقت بیشتری مقاله را مطالعه کنید .
زمانی که الگوی جعلی در بازار رخ میدهد به این معنی هست که از الگوی اینسایدبار یک شکست جعلی رخ داده است ، یعنی زمانی که شکست در الگو اینساید بار رخ میدهد پس از آن مجدد قیمت به سمت دیگری برمیگردد که در این جور مواقع شکست جعلی رخ داده است.
سیگنال الگوی جعلی قوی میباشد که قیمت در جهت مخالف شکست جعلی حرکت میکند پس باید بسیار حواستان به این موضوع باشد.
در ادامه دو مثال با اینسایدبار و پین بار برای شما خواهیم زد تا به درک بهتری برسید .
در مثال زیر یک سیگنال جعلی صعودی bullish و یک سیگنال جعلی نزولی bearish را مشاهده میکنید توجه داشته باشید که اینسایدبار ایجاد شده و سپس بعد از آن الگوی جعلی بوجود آمده است .
باید این موضوع را در نظر داشته باشید که همیشه الگوهای جعلی مانند شکل بالا دو کندلی نیستند و ممکن است مانند پین بار الگوی جعلی تک کندلی باشد دقیقا برعکس شکل بالا .
الگوی جعلی سه کندلی هم وجود دارد که به دلیل اینکه بسیار نادر هست به آن نخواهیم پرداخت .
در شکل زیر مشاهده میکنید که در روند صعودی و نزولی پس از رخ دادن اینساید بار یک کندل پین بار بوجود آمده که آن را الگوی جعلی می نامیم.
آیا میشود با سیگنال های جعلی معامله کرد؟
قطعا بله . سیگنال های جعلی در تمامی بازارها کاربرد دارند بجز در بازارهایی که بسیار پرنوسان هستند ، این را بخاطر داشته باشید اگر الگوی جعلی در مناطق کلیدی مانند سطح حمایتی بوجود آید از اعتبار بیشتری برخوردار خواهد بود .
الگوهای جعلی میتوانند برای ما موقعیت های کم ریسک خوبی را جهت انجام معاملات بوجود آورند وهمچنین میتوانند حد ضرر یا sl را برای ما مشخص کنند.
به شکل زیر توجه کنید : نمودار قبل از اینکه الگوی جعلی بوجود آید از روند صعودی قدرتمندی برخودار بوده که پس از آن الگوی جعلی در محدوده خط حمایتی بوجود آمده ، حد ضرر را میتوانیم در زیر دو کندل الگوی جعلی قرار دهیم ، البته میتوانیم سیگنال جعلی را سطح نمودار همپوشانی نیز نامگذاری کنیم به دلیل اینکه چند عامل حمایت جهت معامله داشتیم .
اما در اینجا سوال پیش می آید که میتوان همیشه به الگو های جعلی اعتماد کرد؟
در بازارهای مالی هیچ روشی 100 درصد انواع الگوهای دو کندلی و سه کندلی کارا نیست و باید با استفاده ار تجربه و دانش خودتان بهمراه دل وجرئت از این روشها استفاده کنید . یقینا جرات در افراد تازه کار نسبت به افراد حرفه ای بسیار کم هست و زمانی بدست می آید که سطح تجربه و دانش خود را بیشتر کنید .
خب ، در بالا هم اشاره کردیم همیشه الگوی جعلی به یک شکل نیست و مانند تصویر زیر ممکن است بجای یک اینسایدبار دو یا سه اینسایدبار هم تشکیل شود ، در شکل زیر الگوی کمبوپین بار جعلی را مشاهده میکنید که 2 اینسایدبار قبل از پین بار شکست بوجود آمده .
هر زمان نسبت به شناخت الگوی جعلی تردید داشتید به هیچ عنوان سرمایه تان را وارد معامله ای نکنید . بهترین سیگنال جعلی زمانی رخ میدهد که به وضوح شکل گیرد ، اگر شما شکست واضحی از کندلهای اینسایدبار داشتید میتوانید روی آن سیگنال حساب باز کنید .
الگوی جعلی اهمیت بسیاری در پرایس اکشن دارد ، شاید اکثر افراد مبتدی تا همین الان کامل متوجه این موضوع نشده اند که امری کاملا طبیعی هست به این دلیل که هنوز کندل خوانی را یادنگرفته اند و هیچ شناخت و مطالعه ای درباره الگوهای کندلی مانند پین بار ، اینسایدبار و… ندارند که پیشنهاد میکنیم اگر قصد موفقیت در این کسبوکار را دارید 2 تا 4 ماه زمان گذاشته و فقط وقت خود را بر روی مطالعه بر تحلیلهای تکنیکال بگذارید .
افراد که پرایش اکشن کار میکنند از همین استراتژی های ساده جهت تشخیص موفقیت بهره میگرند.
فرق یک معامله گر مبتدی و حرفه ای هم دقیقا در شناخت و درک همین الگوهاست. زمانی که بتوانید یک الگوی جعلی را بدرستی تشخیص دهید دقیقا همانند یک معامله گر بزرگ رفتار کردید و مجموع این رفتارها از شما یک ابرمعامله گر خواهد ساخت.
الگو های بازگشتی کندل استیک
همانطور که در مطالب قبل گفتیم الگوهای شمعی از کنار هم قرار گرفتن کندل استیک ها با شرایط ویژه تعریف می شوند،تعداد کندل استیک ها در الگو ها معمولا بین ۱ تا ۵ کندل است.الگوهای انواع الگوهای دو کندلی و سه کندلی شمعی به دو دسته بازگشتی و ادامه دهنده تقسیم می شوند که هرکدام از این دسته ها نیز دو نوع صعودی و نزولی را دارا می باشند.
تشخیص الگو ها و استفاده از آنها بسیار وابسته به روندقبل از خود است برای مثال الگوی بازگشتی صعودی قطعا باید پس از یک روند نزولی باشد یا الگوی ادامه دهنده ی نزولی بعد از روند نزولی ظاهر می شود پس باید برای بهره بردن از این الگوها باید به مباحث روند و تشخیص آن مسلط باشید.
الگوی چکش یا همر:
الگوی چکش یک الگوی تک کندلی قدرتمند است که در انتهای روند نزولی سیگنال بازگشت قیمت را می دهد.کندل این الگو از یک بدنه بسیار کوچک در بالاترین قسمت شمع و یک سایه پایینی بلند تشکیل شده.صعودی یا نزولی بودن این کندل اهمیت زیادی ندارد اما صعودی بودن آن نشانه قدرتمند بودن الگو می باشد. این الگو دارای سایه بالایی نمی باشد اما اگر این سایه وجود داشته باشد بسیار کوچک است.
الگوی چکش معکوس:
این الگو هم مانندالگوی چکش باید در انتهای یک روند نزولی ظاهر شود و یک الگوی بازگشتی است امابرخلاف الگوی چکش دارای سایه بالایی بسیار بلند و فاقد سایه پایینی (یا سایه کوچگ)است،بدنه اصلی این الگو هم در قسمت پایینی کندل قرار میگیرد و طول کمی دارد.صعودی و نزولی بودن کندل اهمیت زیادی ندارد اما صعودی بودن آن نشان از قدرت بیشتر آن دارد همچنین اگر قیمت پایانی کندل بعدی بالا تر از قیمت پایانی کندل چکش معکوس قرار گیرد تاییدی بر تشخیص درست این الگو است و قدرت بازگشتی آن را نشان می دهد.
الگوی مرد دار آویخته:
الگوی مرد دار آویخته یک الگوی ۱ کندلی بازگشتی است که در انتهای روند صعودی ظاهر می شود وسیگنال بازگشت قیمت را می دهد. شکل ظاهری این کندل کاملا مشابه الگوی چکشی است با این تفاوت که در انتهای روند صعودی قرار می گیرد یعنی کندل الگوی مرد دار آویخته تشکیل شده از سایه پایینی بسیار بلند و بدنه اصلی که در بالای شمع قرار گرفته و فاقد سایه بالایی (یا سایه بسیار کوچک)است.صعودی یا نزولی بودن کندل اهمیت چندانی ندارد اما نزولی بودن آن نشانگر قدرت الگو است.
مرد به دار آویخته
الگوی ستاره ثاقب (شوتینگ استار):
این الگو هم یک الگوی ۱ کندلی است و در انتهای روند صعودی ظاهر می شود. شکل ظاهری آن کاملا مشابه چکش معکوس است تنها با این تفاوت که در انتهای روند صعودی قرار می گیرد.
پس ستاره ثاقب دارای سایه بالایی بسیار بلند و بدنه نسبتا کوتاهی است که در قسمت پایینی شمع قرار می گیرد همچنین فاقد سایه پایینی است.صعودی و نزولی بودن کندل اهمیت چندانی ندارد اما نزولی بودن آن نشانگر قدرت آن است.پایین تر بودن قیمت نهایی کندل بعدی تایید کننده ی این الگو است.
۴ کندلی که در این مطلب معرفی کردیم مشابه یک دیگر هستند و تفاوت های اندکی دارند.شکل آنها بطور خلاصه بصورت زیر است:
الگوی کمربند نزولی:
این الگوی کمیاب در انتهای روند های صعودی پدیدار می شود و یک الگوی بازگشتی کندل استیک است.
الگوی کمربند تک کندلی است و در انتهای روند صعودی با گپ رو به بالا باز می شود اما قیمت آن در ادامه کاهش یافته و بدون اینکه سایه بالایی داشته باشد با کاهش قیمت بدنه ای بزرگ را شکل می دهد،اگراین بدنه گپ و شکاف را پر نماید سیگنالی برای آغاز روند نزولی است.
الگوی کمربند نزولی
الگوی کمربند صعودی:
الگوی کمربند صعودی نیز یک الگوی بازگشتی و تک کندلی است که در انتهای روند نزولی ظاهر می شود.
الگوی کمربند صعودی به این صورت است که در روند نزولی قیمت اولیه کندل با گپ رو به پایین باز می شود اما در ادامه با رشد قیمت سایه بلند پایینی نداریم و با تشکیل یک بدنه بزرگ و بسته شدن قیمت در نزدیکی حداکثر قیمت کندل می توانیم این کندل را به عنوان الگوی کمربند صعودی بررسی کنیم.
اگر سایه و بدنه این کندل گپ رو به پایین را پوشش دهد می تواند سیگنالی برای شروع روند صعودی باشد.
الگوی کمربند صعودی
الگوی کمربند صعودی و نزولی
الگوی شکست نزولی:
الگوی شکست نزولی الگویی بازگشتی و ۵ کندلی است که در انتهای روند صعودی ظاهر می شود. در این الگو کندل اول صعودی و بلند است. کندل دوم با شکافی بالاتر از کندل اول شکل می گیرد و صعودی است اما کوتاه است، کندل ۳ (گاهی اوقات نزولی) و ۴ نیز کوتاه و صعودی هستند و به ترتیب بالاتر از یک دیگر قرار می گیرند و اما کندل ۵ نزولی و بلند است و قیمت پایانی آن در محدوده بین شکاف کندل اول و دو بسته می شود.
در واقع کندل اول که صعودی و بلند است و گپ رو به بالای بعد از آن نشان از روند صعودی است اما کوتاه بودن کندل های ۲ و ۳ و ۴ نشانه ی قدرتمند نبودن روند صعودی و احتمال کاهش قیمت را نشان می دهند که با پدیدار شدن یک کندل نزولی بلند این فرضیه قدرت بیشتری پیدا می کند و سیگنالی برای شروع یک روند نزولی را به ما می دهند.
الگوی شکست نزولی
الگوی شکست صعودی:
الگوی شکست صعودی نیز یک الگوی بازگشتی و ۵ کندلی است که در انتهای روند نزولی مشاهده می شود.
الگوی شکست صعودی به این صورت است که کندل اول یک کندل نزولی و بلند است و کندل دوم با شکافی پایین تر از کندل اول شکل می گیرد که نزولی و کوتاه است،کندل های ۳(گاهی اوقات صعودی) و ۴ نیز کندل هایی نزولی و کوتاه هستند که قیمت های پایانی آنها به ترتیب پایین تر از یکدیگر قرار می گیرند اما کندل ۵ یک کندل صعودی بلند است که شکاف اولیه را پوشش می دهد و قیمت نهایی آن در حدود شکاف بین کندل ۱ و ۲ است.
در واقع کندل ۱ که نزولی و بلند است . شکاف بعد از آن نشانه ی یک روند نزولی است اما کندل های ۲ و ۳ و ۴ که کوتاه هستند حاکی از ضعف روند هستند و ظهور یک کندل صعودی بلند تاییدیه ای بر این امر است که روند صعودی شکل خواهد گرفت.
کندل شناسی در بورس چیست و آشنایی با انواع آن؟
کارشناسان حوزه بورس برای تحلیل بازار معمولا از دو روش تحلیل تکنیکال و تحلیل بنیادی استفاده میکنند؛ و تحلیلگران تکنیکال این کار را با رسم سه نمودار کندل استیک، میلهای و خطی انجام میدهند. کندل شناسی علم رسم کردن، خواندن و پیشبینی بازار از طریق کندلها است و به عبارتی یک معاملهگر بورسی از طریق کندل شناسی در کنار بهره مندی از سایر استراتژی هایی نظیر استراتژی پرایس اکشن، تحلیل خط روند، امواج الیوت، میتواند معاملات خود را در روز مدیریت کند.
کندل استیک چیست؟
کندل و کندل استیک چیست؟ کندل در لغت به معنای شمع و کندل استیک (Candlestick) به معنای شمعدان است؛ و نمودار شمعی به مجموعهای از کندلها گفته میشود که پشت سر هم رسم میشوند و روند بازار را نمایش میدهند. نمودار کندل استیک زمانی کاربرد دارد که تغییرات قیمت سهم دارای روند باشند و در نتیجه، رسم نمودار الگویی شامل نقاط حمایت و مقاومت سهم را در اختیار تحلیلگر میگذارد که منجر به انتخاب قیمت مناسب برای خرید میشود.
علم کندل شناسی در بورس اگرچه زیرمجموعه روش تحلیل تکنیکال است، اما در حوزه روانشناسی بورس هم کاربرد دارد. از آنجایی که روند حرکت هر سهم در بازار ناشی از تصمیمات معاملهگران است، بنابراین نمودار شمعی احساسات سرمایهگذاران و هیجاناتی که بازار تحت تاثیر آن قرار میگیرد را نمایش میدهد؛ و این موضوع را میتوان از دیگر کاربردهای کندل استیک به حساب آورد.
اجزای نمودار کندل استیک
نمودار کندل استیک در حقیقت از دو بخش اصلی «بدنه» و «سایه» تشکیل شده است؛ و رسم آن بر پایه تعدادی مولفه و انتخاب یک بازه زمانی (از یک ثانیه تا یک ماه) انجام میشود. در تصویر روبرو نمونهای از کندل را مشاهده میکنید که اجزای کندل به شرح زیر است:
- بالاترین قیمت: بالاترین قیمتی که سهم در بازه زمانی انتخابی تجربه کرده است.
- قیمت باز شدن: اولین قیمتی که سهم در بازه زمانی انتخابی، مورد معامله قرار گرفته است.
- قیمت بسته شدن: آخرین قیمتی که سهم در بازه زمانی انتخابی، مورد معامله قرار گرفته است.
- پایینترین قیمت: کمترین قیمتی که سهم در بازه زمانی انتخابی تجربه کرده است.
- سایههای بالا و پایین: سایهها در هر کندل نشاندهنده میزان خرید و فروش در آن بازه زمانی هستند. اگرچه کندلها انواع گوناگونی دارند اما در حالت کلی، اگر سایه بالایی در کندل بلندتر باشد، از بیشتر بودن قدرت خریداران در ابتدا و قدرت یافتن فروشندگان در انتهای بازه معاملاتی حکایت دارد که موجب کاهش قیمت پایانی نسبت به قیمت عرضه خواهدشد. اما بلندتر بودن سایه پایینی، بیانگر بیشتر بودن قدرت فروشندگان در ابتدا و قدرت یافتن خریداران در زمان پایان بازه معاملاتی و افزایش قیمت پایانی است.
- بدنه: یکی دیگر از اجزای نمودار کندل استیک که قدرت خرید و فروش سهم را نشان میدهد، بدنه است. نموداری که در آن رنگ بدنه سبز یا سفید باشد، قیمت بسته شدن از قیمت باز شدن بالاتر است، به عبارتی قیمت سهم رشد داشته است. اما اگر بدنه قرمز یا مشکی باشد، قیمت سهم کاهش یافته و قیمت بسته شدن از قیمت باز شدن کمتر است. همچنین بدنه بزرگتر بیانگر بالا بودن قدرت خرید و فروش در آن سهم است.
انواع شمعها در کندل شناسی
شمعها در نمودار کندل استیک، به اشکال مختلفی ظاهر میشوند و هر کدام مفهوم خاص خود را دارند. معاملهگران برای شناسایی انواع شمعها در کندل شناسی، از الگوهای کندل استیک استفاده میکنند. این الگوها به دو دسته ساده و پیچیده تقسیم میشوند که در هر دو گروه، میتوان انواع شمعهای بدون سایه، بدون بدنه، با سایه خیلی بلند یا خیلی کوتاه و… را مشاهده کرد.
همچنین گاهی در نمودار کندل استیک، چند الگو در امتداد هم شکل میگیرند که شامل انواع شمعها هستند. مثلا اگر ما بازه زمانی یک ماه را انتخاب کنیم، ممکن است در ابتدا انواع شمعهایی ظاهر شوند که نشان از قدرت معاملهگران دارند (الگوی شماره 1)، در هفته دوم الگو تغییر میکند و شکست سهم را نشان میدهد (الگوی شماره 2) و در هفته آخر ماه انواع شمعهایی ظاهر میشوند که نشان از بازگشت سهم دارند (الگوی شماره 3).
برای درک بهتر انواع شمعها در کندل شناسی، در ادامه به بررسی چند الگو و چگونگی نمایش شمعها در هر الگو میپردازیم.
الگوهای کندل استیک
انواع کندل شناسی با توجه به ویژگیهای سهم و شرایط بازار در بازه معاملاتی انتخاب شده، طبق الگوی خاصی نمایش مییابند. هر کدام از الگوهای کندل استیک دارای نام و ویژگی مخصوص به خود هستند، مثلا ممکن است الگویی بدون سایه یا حتی بدون بدنه باشد! بنابراین در ادامه به معرفی چند الگو که در بحث کندل شناسی بیشترین کاربرد را دارند، میپردازیم.
1/ کندل مارابوزو (انواع الگوهای دو کندلی و سه کندلی Marubozu)
کندل مارابوزو از نظر شکل ظاهری تنها از قسمت بدنه تشکیل شده است و میتواند سبز یا سفید و قرمز یا مشکی باشد. الگوی مارابوزو اغلب در انتهای یک روند صعودی یا نزولی تشکیل میشود.
مارابوزو سبز یا سفید: این مارابوزو اگر در انتهای روند صعودی ظاهر شود، نشان از ادامه رشد قیمت دارد؛ و اگر در انتهای روند نزولی تشکیل شود بیانگر حرکت معکوس قیمت سهم در ادامه بازار است.
مارابوزو قرمز یا مشکی: ظاهر شدن این مارابوزو در انتهای روند صعودی نشان از سقوط قیمت دارد؛ و اگر در انتهای روند نزولی ظاهر شود، بیانکننده این است که روند جاری ادامه خواهد داشت.
2/ کندل بلند (Long Candle)
الگوی کندل بلند تا حد زیادی شبیه مارابوزو است، با این تفاوت که سایههای بالایی و پایینی کوتاهی هم دارد.
زمانی که این کندل با رنگ قرمز یا مشکی ظاهر شود، ادامه مسیر به صورت نزولی، و زمانی که با رنگ سبز یا سفید نمایش یابد، ادامه مسیر به صورت صعودی را انتظار خواهیم داشت.
به عبارتی کندل بلند از وجود ثبات در بازار حکایت دارد و با ظهور آن به رنگ قرمز تا مدتی بیشتر افراد فروشنده و با ظهور به رنگ انواع الگوهای دو کندلی و سه کندلی سبز برای مدتی بیشتر افراد خریدار خواهند بود.
3/ کندلهای سهتایی (Three candles patterns)
کندلهای سهتایی همانطور که از نامشان پیداست از قرارگیری متوالی سه شمعدان با بدنه و سایههای متوسط تشکیل میشوند؛ و شامل دو مدل: سه کلاغ سیاه (Three Black Crows) و سه سرباز سفید (Three White Soldiers) هستند. دقت کنید در این الگو توالی شمعدانها مهم است و نباید بین آنها فاصلهای وجود داشته باشد. مثلا دو شمعدان با روند نزولی و سپس ظهور یک شمعدان صعودی، نمیتواند در الگوی سهتایی قرار بگیرد.
در الگوی سه کلاغ سیاه (Three Black Crows) سه شمعدان با رنگ مشکی یا قرمز با حرکت نزولی ظاهر میشوند که احتمالا در ادامه آن، معاملهگران شاهد کاهش قیمت سهم خواهند بود؛ و به عبارتی تعداد فروشندگان همچنان بیشتر از خریداران است.
اما الگوی سه سرباز سفید (Three White Soldiers) برعکس حالت قبل است. یعنی ظهور سه شمعدان سفید یا سبز به شکل متوالی با حرکت صعودی؛ که بیانگر وجود خریداران قوی و افزایش قیمت سهم در ادامه خواهد بود.
4/ کندل دوجی (Doji)
کندل دوجی الگویی است که در زمان تضعیف یک روند ظاهر میشود. اگر الگوی دوجی در امتداد یک روند صعودی ظاهر شود، خبر از کم شدن قدرت خریداران دارد؛ و اگر در امتداد یک الگوی نزولی ظاهر شود گویای کاهش تعداد فروشندگان است.
از نظر ظاهری، دوجی کندلی بدون بدنه و دارای سایههایی بلند است و شامل سه مدل: دوجی سنجاقک، دوجی پایه بلند و دوجی سنگ قبر میشود.
زمانی که در سهمی قیمت شروع و پایان برابر باشد، با افزایش تعداد خریداران، دوجی سنجاقک و با افزایش تعداد فروشندگان، دوجی سنگ قبر ظاهر میشود. اما گاهی تردید زیادی درباره سهم وجود دارد و علاوه بر برابر بودن قیمت شروع و پایان، قدرت فروشندگان و خریدان هم تقریبا برابر است! که در این حالت شاهد رسم دوجی پایهبلند خواهیم بود.
5/ کندل چکش (Hammer)
این الگو ظاهری شبیه نام خود دارد، یعنی بدنهای کوتاه و مربعی با سایه پایینی بلند که طول سایه حداقل دو انواع الگوهای دو کندلی و سه کندلی تا سه برابر بدنه است. کندل چکش سایه بالایی ندارد یا سایه بالایی آن بسیار کوتاه است.
معمولا زمانی که قرار است یک روند نزولی پایان یابد (مثلا پس از تشکیل الگوی سه کلاغ سیاه)، یک کندل چکش ظاهر میشود. اگر کندلی که پس از چکش رسم میشود، حرکت صعودی داشته باشد، الگوی ما معتبر و در غیر اینصورت نامعتبر است. البته این موضوع را از رنگ کندل چکش هم میتوان حدس زد؛ معمولا چکشهای سبز یا سفید اعتبار بیشتری دارند و احتمال صعودی شدن حرکت پس از تشکیل آنها بیشتر خواهد بود.
6/ کندل ابر سیاه (Dark Cloud)
کندل ابر سیاه برعکس الگوی چکش است و در امتداد یک روند صعودی (مثلا پس از تشکیل الگوی سه سرباز سفید) ظاهر میشود و برعکس شدن روند جاری را خبر میدهد.
از نظر ظاهری رنگ بدنه مشکی یا قرمز، با سایههایی کوتاه یا حتی بدون سایه است.
قیمت باز شدن سهم در این کندل گاهی برابر با قیمت بسته شدن در کندل قبلی و اغلب بیشتر از آن است. معاملهگران ظاهر شدن الگوی کندل ابر سیاه را هشداری برای خروج از سهم قلمداد میکنند.
7/ کندل هارامی (Harami)
هارامی کلمهای ژاپنی است که اشاره به باردار بودن دارد. همانطور که در تصویر مشاهده میکنید الگوی کندل هارامی با تشکیل یک شمعدان بزرگ (مادر) و یک شمعدان کوچک (نوزاد) در میانه آن، توصیف درستی از نام خود را ارائه میدهد. کندل هارامی شامل دو حالت صعودی (Harami Bullish) و نزولی (Harami Bearish) است؛ و معاملهگران آن را به عنوان یک الگوی ضعیفِ بازگشتی در روند بازار میشناسند.
به عبارتی الگوی کندل هارامی میگوید که قیمت از روند قبلی خود (خواه نزولی باشد یا صعودی) جدا خواهد شد؛ اما اینکه روند معکوس میشود یا سهم بدون روند به مسیر خود ادامه میدهد، مشخص نیست! و این مشخص نبودن میتواند آشفتگی بازار را در پی داشته باشد؛ چرا که برخی افراد توقف روند را به فال نیک گرفته و وارد معامله برای خرید یا فروش سهم میشوند و برخی دیگر منتظر روند پیدا کردن سهم در بازار میمانند.
سخن آخر
وجود الگوهای مختلف در بحث کندل شناسی، احتمالا موجب سردرگمی کاربران و پیچیده به نظر رسیدن این مبحث خواهد شد! اما دقت کنید که کندل در حالت کلی از اجزای ثابتی تشکیل میشود و تنها نحوه قرارگیری این اجزا در الگوهای مختلف متغیر است، بنابراین شما با بررسی نمودار چندین سهم و روند حرکتی آنها در بازار، به راحتی قادر به درک مبحث کندل استیک خواهید بود.
گفتنی است اگرچه کندل شناسی در بورس به تنهایی برای تحلیل بازار و مدیریت معاملات کاربرد ندارد، اما در کنار نمودارهای میلهای و خطی میتواند نتایج خوبی را در اختیارتان بگذارد و نقطه قوت آن که مشخص کردن بهترین زمان برای خرید سهم است، را میتوان دلیل محبوبیت این روش بین تحلیلگران حوزه تکنیکال دانست.
آموزش تحلیل تکنیکال ارزهای دیجیتال؛ بخش ششم: معرفی الگوهای کندل استیک
این مقاله، در ادامه مقالات آموزش تحلیل تکنیکال است و پیشنهاد میشود بعد از یادگیری نحوه نمودارخوانی و آشنایی با مفهوم کندل استیک (Candlestick)، این مقاله که توضیح انواع الگوهای کندل استیک رایج است را مطالعه کنید.
بررسی برخی از الگوهای کندل استیک
بچه رها شده (Abandoned Baby)
یک الگوی برگشتی نادر است که با یک خلا به دنبال دوجی (Doji) ایجاد میشود و سپس با خلا دیگر در سمت مقابل دنبال میشود. سایهها بر روی دوجی باید کاملا در زیر یا بالای سایههای روز اول و سوم شکاف ایجاد کنند.
ابر سیاه (Dark Cloud Cover)
یک الگوی برگشتی خرسی (نزولی) است که روند رو به بالا را با یک بدنه سفید دراز ادامه میدهد. در کندل استیک های بعدی، یک قله جدید ایجاد میشود و سپس در زیر نقطه میانی بدنه روز اول بسته میشود.
دوجی (Doji)
وقتی که باز و بسته شدن یک دارایی تقریبا مساوی باشند، دوجی شکل میگیرد. طول سایههای بالایی و پایینی ممکن است متنوع باشد و در نتیجه کندل استیک دوجی ممکن است مانند صلیب، صلیب معکوس و یا علامت بهعلاوه نمایان شود. Doji نوعی حس عدم تصمیم گیری را بین خریداران و فروشندگان نشان میدهد. در خلال دوره، قیمتها به بالا و پایین سطح باز شدن میروند اما در سطح باز شدن و یا نزدیک به آن بسته میشوند. دوجیها معمولا معکوس شدن روند را سیگنال میدهند.
شکاف تاسوکی نزولی (Downside Tasuki Gap)
یک الگوی ادامه دهنده روند است که بدنه سیاه درازی دارد و به دنبال یک بدنه سیاه دیگر میآید که به زیر اولی شکاف (Gap) پیدا کرده است. کندل استیک سوم سفید است و در داخل بدنه کندل استیک دوم باز میشود، و سپس در گپ بین دو کندل استیک اول بسته میشود، اما خود شکاف بسته یا پُر نمیشود.
دوجی سنجاقک (Dragonfly Doji)
نوعی دوجی است که در آن قیمت باز و بسته در قله قیمتی قرار دارد. مانند دیگر کندل استیک های دوجی، این معمولا در نقاط عطف بازار ظاهر میشود و نشان از معکوس شدن روند دارد.
الگوی کندل پوششی (Engulfing Pattern)
یک الگوی برگشتی است که می تواند صعودی یا نزولی باشد و بستگی به این دارد که در انتهای یک روند رو به بالا (الگوی اشباع نزولی) و یا روند رو به پایین (الگوی اشباع صعودی) ظاهر شود. از مشخصه روز اول یک بدنه کوچک است که به دنبال روزی میآید که بدنه کاملا در بدنه روز اول فرو رود و در جهت مخالف روند بسته شود. این الگو بسیار شبیه به الگوی نمودار برگشتی خارجی است اما در اینجا نیاز به فرو رفتن تمامی دامنه نیست و این فرو رفتن تنها در باز و بسته شدن انجام میگیرد.
دوجی ستاره عصرگاهی (Evening Doji Star)
یک الگوی برگشتی خرسی سه روزه مشابه ستاره غروب است. روند رو به بالا با یک بدنه سفید دراز ادامه مییابد. روز بعد در قیمت بالاتری باز میشود و در دامنه کوچکی ترید میشود، سپس در همان نقطه باز شدن، بسته میشود. روز بعد زیر نقطه میانی بدنه روز اول بسته خواهد شد.
ستاره عصرگاهی (Evening Star)
یک الگوی برگشتی خرسی انواع الگوهای دو کندلی و سه کندلی است که در آن روند رو به بالا با یک بدنه سفید دراز ادامه مییابد و روز بعد با یک بدنه کوچک بالاتر از روز قبل باز میشود و سپس زیر نقطه میانی روز اول بسته میشود.
الگوهای سه کندل استیکی نزولی (Falling Three Methods)
یک الگوی ادامه روند خرسی است. یک بدنه سیاه دراز به دنبال سه روز بدنه کوچک میآید که هر کدام کاملا در دامنه بالا و پایین روز اول شامل شده است. روز پنجم در یک کف جدید بسته میشود.
دوجی سنگ قبر (Gravestone Doji)
یک خط دوجی است که زمانی توسعه مییابد که دوجی در کف روز و یا نزدیک به کف روز است.
چکش (Hammer)
کندل استیک های چکش وقتی شکل میگیرند که یک دارایی به طور قابل توجهی بعد از باز شدن به پایینتر حرکت کند اما در نهایت تلاش صورت گیرد و بالای کف روز بسته شود. در نتیجه کندل استیک ظاهر شده شبیه یک آب نبات مربعی با یک چوب دراز است. اگر این کندل استیک در خلال نزول شکل گیرد، چکش نامیده میشود.
مرد دار زده (Hanging Man)
این کندل استیک ها وقتی شکل میگیرند که یک دارایی به طور قابل توجهی بعد از باز شدن به پایینتر حرکت کند اما در نهایت تلاش صورت گیرد و بالای کف روز بسته شود. در نتیجه کندل استیک ظاهر شده شبیه یک آب نبات مربعی با یک چوب دراز است. اگر این کندل استیک در خلال پیشرفت شکل گیرد، Hanging Man نامیده میشود.
هارامی (Harami)
یک الگوی دو روزه است که یک روز بدنه کوچک دارد که کاملا در داخل دامنه روز قبل شامل شده است و دارای رنگ متضاد است.
صلیب هارامی (Harami Cross)
یک الگوی دو روزه شبیه به هارامی است، با این تفاوت که در روز آخر دوجی شکل میگیرد.
چکش معکوس (Inverted Hammer)
یک الگوی برگشتی صعودی یک روزه است. در یک روند رو به پایین، نقطه باز شدن پایین تر است، سپس در قیمت بالاتر ترید میشود اما نزدیک نقطه باز شدن بسته میشود. بنابراین شبیه یک آب نبات معکوس می باشد.
بدنه بزرگ (Long Body/Long Day)
یک حرکت قیمتی بزرگ از نقطه باز شدن قیمت به نقطه بسته شدن قیمت که طول بدنه کندل دراز است.
دوجی پایه بلند (Long-Legged Doji)
این کندل استیک دارای سایههای بالاتر و پایین تر دراز می باشد و دوجی در میانه دامنه ترید روز است و این به وضوح عدم تصمیم گیری تریدرها را نشان می دهد.
سایههای بلند (Long Shadows)
کندل استیک هایی با سایه بالاتر دراز و سایه پایین تر کوتاه حاکی از آن هستند که خریداران در خلال بخش اول دوره غلبه داشته اند و قیمتها را بالا برده اند. بر عکس، کندل استیک هایی با سایه های پایین تر دراز و سایه های بالاتر کوتاه حاکی از آن هستند که فروشندگان در خلال بخش اول دوره تسلط داشته اند و قیمت را پایین تر آورده اند.
مارابوزو (Marubozu)
کندل استیکی است که هیچ سایه ای از بدنه آن بالا و پایین نمی رود. این نام در ژاپنی به معنی خیلی کوتاه شده است. اگرچه در تعبیرات دیگر به عنوان سر تاس یا تراشیده شده نیز مطرح میشود.
دوجی انواع الگوهای دو کندلی و سه کندلی ستاره صبحگاهی (Morning Doji Star)
یک الگوی برگشتی صعودی سه روزه است که بسیار شبیه به ستاره صبح است. روز اول یک روند رو به پایین با یک بدنه سیاه دراز است. روز بعدی در قیمت پایین تر و همراه با یک دوجی که دامنه ترید کوچکی دارد، باز میشود. روز آخر بالای نقطه میانی روز اول بسته میشود.
ستاره صبحگاهی (Morning Star)
یک الگوی برگشتی صعودی سه روزه است که متشکل از سه کندل استیک است، یک کندل سیاه با بدنه دراز از روند رو به پایین حال حاضر گسترش مییابد، یک کندل میانی کوتاه از نقطه باز شدن به پایین شکاف یافته و یک کندل سفید با بدنه دراز از نقطه باز شدن به بالا شکاف یافته و بالای نقطه میانی بدنه روز اول بسته میشود.
الگوی خط نفوذی (Piercing Line)
یک الگوی برگشتی دو روزه صعودی است. روز اول در یک روند رو به پایین یک روز سیاه دراز است. روز بعد در یک کف جدید باز میشود و سپس بالای نقطه میانی بدنه روز اول بسته میشود.
الگوهای سه کندل استیکی صعودی (Rising Three Methods)
یک الگوی ادامه روند صعودی است که در آن یک بدنه سفید دراز به دنبال سه روز بدنه کوچک میآید و هر کدام کاملا در داخل دامنه بین قله و کف روز اول قرار میگیرند. روز پنج در یک قله جدید بسته میشود.
ستاره رها شده (Shooting Star)
یک الگوی تک روزه است که می تواند در روند رو به بالا ظاهر شود. آن بالاتر باز میشود، بسیار بالاتر ترید میشود و سپس نزدیک نقطه باز شدن بسته میشود. دقیقا انواع الگوهای دو کندلی و سه کندلی شبیه Inverted Hammer است با این تفاوت که نزولی است.
بدنه کوتاه (Short Body/Short Day)
یک روز کوتاه نشان دهنده حرکت کوچک قیمت از نقطه باز شدن به نقطه بسته شدن است که در اینجا طول بدنه کندل کوتاه است.
اسپینینگ تاپ (Spinning Top)
خط های کندل استیک بدنههای کوچکی با سایههای بالایی و پایینی دارند که بیش از طول بدنه هستند. این الگو نشانی از عدم تصمیم گیری است.
ستارهها (Stars)
کندل استیکی است که به دور از کندل استیک قبلی باز میشود و گفته میشود که در موقعیت ستاره قرار دارد. با توجه به کندل استیک قبلی، این کندل استیک به طرف بالا یا پایین باز میشود و منزوی از اقدام قیمت قبلی به نظر میرسد.
کندل استیک ساندویچ (Stick Sandwich)
یک الگوی برگشتی صعودی است که دارای دو بدنه سیاه است که یک بدنه سفید را احاطه کرده اند. قیمت بسته شدن این دو بدنه سیاه باید مساوی باشد. یک قیمت حمایتی مشهود است و موقعیت برای برگشت قیمتها نسبتا خوب است.
سه کلاغ سیاه (Three Black Crows)
یک الگوی برگشتی نزولی است که متشکل از سه بدنه سیاه دراز متوالی است که هر روز در کف انواع الگوهای دو کندلی و سه کندلی و یا نزدیک به کف بسته میشود و در داخل بدنه روز قبل باز میشود.
سه سرباز سفید (Three White Soldiers)
یک الگوی برگشتی صعودی که متشکل از سه بدنه سفید دراز پی در پی است. هر کدام باید در داخل بدنه قبلی باز شود و باید نزدیک قله روز بسته شود.
شکاف صعودی و دو کلاغ (Upside Gap Two Crows)
یک الگوی خرسی سه روزه است که فقط در یک روند رو به بالا روی میدهد. کندل استیک اول یک بدنه سفید دراز است که به دنبال آن یک بدنه سیاه کوچک میآید و شکاف دار در بالای روز اول باقی میماند. روز سوم هم یک روز سیاه است که بدنه بزرگتر از روز دوم است و آن را فرا میگیرد. قیمت بسته شدن روز آخر هنوز بالای اولین روز سفید دراز است.
شکاف تاسوکی صعودی (Upside Tasuki Gap)
یک الگوی ادامه روند است که دارای یک بدنه سفید دراز است و بدنه سفید دیگری به دنبال آن میآید که در بالای اولی باز شده است. روز سوم سیاه است و در داخل بدنه روز دوم باز میشود، سپس در شکاف بین دو روز اول بسته میشود اما شکاف را نمی بندد.