ارتباط بین الیوت وفیبوناچی

آموزش فیبوناچی در تحلیل تکنیکال بورس | به زبان ساده (+ فیلم آموزش رایگان)
در آموزشهای قبلی مجله فرادرس در آموزشهای جامعی تحت عنوان «آموزش بورس رایگان | گام به گام برای همه | به زبان ساده» و «بورس چیست ؟ آموزش بورس (+ دانلود فیلم آموزش رایگان)» با بازار بورس و اصطلاحات مهم و پرکاربرد آن آشنا شدیم. همچنین، در آموزشهای دیگر از مجموعه بورس و بازار سرمایه، مفاهیم تحلیل تکنیکال را در مطلب «آموزش تحلیل تکنیکال بورس رایگان (+ دانلود فیلم آموزش رایگان)» به طور مفصل بیان کردیم. اگر تازه تحلیل تکنیکال در بورس را آغاز کرده باشید، احتمالاً این پرسش برایتان پیش میآید که آیا ابزاری برا پیدا کردن ناحیه حمایت یا مقاومت سهم وجود دارد؟ ابزار فیبوناچی استراتژی مناسبی برای پاسخ به این پرسش است. در این آموزش، به طور خلاصه با ابزار فیبوناچی در تحلیل تکنیکال آشنا میشویم.
فیلم آموزش رایگان فیبوناچی در تحلیل تکنیکال بورس
فیلم آموزش رایگان فیبوناچی در تحلیل تکنیکال بورس به صورت گام به گام، در کادر بالا، به سوالات شما درباره کاربرد فیبوناچی در تحلیل تکنیکال، به زبان ساده و به صورت گام به گام پاسخ میدهد.
برای پخش و مشاهده ویدئو روی دکمه پلی یا تصویر بالا کلیک کنید.
دنباله فیبوناچی و نسبت طلایی
یک نسبت منحصر به فرد وجود دارد که میتوان از آن برای توصیف نسبت همه چیز از کوچکترین اجزای طبیعت مانند اتمها تا پیشرفتهترین الگوهای موجود در جهان مانند اجسام آسمانی بسیار بزرگ استفاده کرد. طبیعت برای حفظ تعادل به این نسبت ذاتی متکی است، اما بازارهای مالی نیز با این «نسبت طلایی» منطبق هستند. در این مطلب، برخی از ابزارهای تحلیل تکنیکال را بررسی میکنیم که برای بهرهگیری از این الگو ارائه شدهاند.
ریاضیدانان و دانشمندان قرنها از نسبت طلایی آگاهی داشتند. نسبت طلایی برگرفته از دنباله فیبوناچی است که به افتخار بنیانگذار ایتالیایی آن، «لئوناردو فیبوناچی» (Leonardo Fibonacci) نامگذاری شده است. در این دنباله، هر عدد برابر با جمع دو عدد قبلی است، یعنی دنباله ۱، ۱، ۲، ۳، ۵، ۸، ۱۳ و… است.
اما فارغ از این دنباله، آنچه اهمیت دارد این نکته مهم است که هرچه دنباله جلوتر میرود، خارج قسمت اعداد مجاور نسبت شگفتانگیزی دارند که تقریباً ۱٫۶۱۸ یا معکوس آن، ۰٫۶۱۸ است. این نسبت با نامهای مختلفی از قبیل نسبت طلایی، میانگین طلایی، فی ($$\phi$$) و نسبت الهی شناخته میشود. اما، چرا این عدد تا مهم است؟ پاسخ این است که تقریباً همه چیز دارای خصوصیات ابعادی خاصی است که به نسبت ۱٫۶۱۸ پایبند است، بنابراین به نظر میرسد این عدد نقش اساسی در اجزای سازنده طبیعت داشته باشد.
احتمالاً جمله آخر به اندازهای سنگین است که آن را باور نمیکنید. مثال سادهای میزنیم. زنبورهای عسل را در نظر بگیرید. اگر تعداد زنبورهای ماده یک کندو را بر تعداد زنبورهای نر تقسیم کنیم، به عدد ۱٫۶۱۸ خواهیم رسید. یک مثال دیگر، گل آفتابگردان است که مارپیچهای خلاف جهتی از تخمه دارند که نسبت قطر هر دور مارپیچ مجاور آنها ۱٫۶۱۸ است. این نسبت را میتوان در روابط بین اجزای مختلف در سراسر طبیعت مشاهده کرد.
اما آیا نسبت طلایی در امور مالی نیز وجود دارد؟ در واقع، بازارهای مالی پایه ریاضیات کاملاً مشابهی با پدیدههای طبیعی دارند. در ادامه، چند روش استفاده از نسبت طلایی در تأمین مالی را بررسی خواهیم کرد و نمودارهایی را نیز برای اثبات آن نشان خواهیم داد.
کاربرد ابزار فیبوناچی در تحلیل تکنیکال
هنگامی که از ابزار فیبوناچی در تحلیل تکنیکال استفاده میشود، معمولاً ارتباط بین الیوت وفیبوناچی نسبت طلایی با سه درصدِ ۳۸٫۲ درصد، ۵۰ درصد و ۶۱٫۸ درصد تفسیر میشود. با این حال، در صورت لزوم میتوان از ضرایب بیشتری نیز استفاده کرد؛ مانند ۲۳٫۶ درصد، ۱۶۱٫۸ درصد، ۴۲۳ درصد و غیره. علاوه بر این، چهار روش وجود دارد که میتوان دنباله فیبوناچی را روی نمودارها اعمال کرد: اصلاحها، کمانها، پروانهها و مناطق زمانی. با وجود این، بسته به نمودار مورد استفاده، ممکن است همه این روشها قابل اعمال نباشند. خطوط ایجاد شده توسط این ابزار فیبوناچی تغییر روند در زمان نزدیک شدن قیمتها را نشان میدهند.
اغلب تحلیلگران معتقدند که در صورت استفاده صحیح از ابزار فیبوناچی خواهند توانست رفتار بازار را در ۷۰ درصد موارد با موفقیت پیشبینی کنند، به ویژه وقتی که در پی پیشبینی قیمت خاصی باشند. برخی دیگر نیز معتقدند که محاسبات مربوط به این ابزارها بسیار زیاد و زمانبر و استفاده از آنها دشوار است. شاید بزرگترین عیب روش فیبوناچی پیچیدگی نتایج برای مطالعه و متعاقباً عدم توانایی بسیاری از معاملهگران در درک واقعی آنها باشد. به عبارت دیگر، معاملهگران نباید روی سطح فیبوناچی به عنوان سطح حمایت و مقاومت اجباری تکیه کنند. در واقع، آنها میتوانند سطوح حمایت روانی را مانند سایر روشهای تحلیل نمودار بررسی کنند. بنابراین، سطوح فیبوناچی قابها و پنجرههایی هستند که تحلیلگران از آن زاویه نمودارها را بررسی میکنند. این قاب هیچ چیزی را پیشبینی نمیکند و تأثیری در معاملات ندارد، اما بر تصمیمات معاملاتی هزاران معاملهگر مؤثر است.
ابزار فیبوناچی روشهایی جادویی نیستند، بلکه تنها به بهبود عدم قطعیت تحلیلها کمک میکنند. بنابراین، نباید ابزار فیبوناچی را مبنایی برای تصمیمات معاملاتی در نظر گرفت. البته هنگامی که این ابزار توسط تعداد زیادی از تحلیلگران استفاده میشود، خود فیبوناچی میتواند یک عامل بسیار مهم در تأثیرگذاری بر بازار باشد. اغلب اوقات، فیبوناچی به دلیل اثر متوالی ناشی از تعدد معاملهگران موجب ایجاد سطوح حمایت و مقاومت مصنوعی میشود.
برای آشنایی با تحلیل تکنیکال، پیشنهاد میکنیم فیلم آموزش مقدماتی تحلیل تکنیکال در بازارهای مالی را مشاهده کنید. لینک این آموزش در ادامه آورده شده است.
برای مشاهده فیلم آموزش مقدماتی تحلیل تکنیکال در بازارهای مالی + اینجا کلیک کنید.
اصلاح فیبوناچی
سطوح اصلاح فیبوناچی (Fibonacci Retracement) مجموعه خطوط افقی هستند که نشان میدهند در چه موقعیتی حمایت و مقاومت رخ میدهد. این سطوح بر اساس اعداد فیبوناچی رسم میشوند. بدین صورت که هر سطح با یک درصد مشخص میشود. این درصدها نسبت به یک قیمت اولیه مشخص میشوند. سطوح فیبوناچی اصلاحی ۲۳٫۶ درصد، ۳۸٫۲ درصد، ۶۱٫۸ درصد و ۷۸٫۶ درصد هستند. البته از ۵۰ درصد نیز استفاده میشود که به طور رسمی نسبت فیبوناچی نیست.
این سطوح اصلاح نسبت به نقاط سقف و کف نمودار محاسبه میشود. بدین منظور، پنج خط ترسیم میشود: خط اول در ۱۰۰ درصد (بالاترین نقطه نمودار)، خط دوم در ۶۱٫۸ درصد، خط سوم در ۵۰ درصد، خط چهارم در ۳۸٫۲ درصد و و خط آخر در ۰ درصد (پایینترین نقطه نمودار). طبق این تحلیل، پس از یک حرکت قیمتی قابل توجه بالا به پایین یا برعکس، سطح حمایت و مقاومت جدید اغلب در این خطوط واقع شده یا در نزدیکی آنها قرار دارد.
کمان فیبوناچی
کمانهای فیبوناچی (Fibonacci Arc) نقاط حمایت و مقاومت بالقوه را نشان میدهند. کمانها هم به قیمت و هم زمان بستگی دارند، به طوری که هرچه کمانها عریضتر شوند، خط پایه طولانیتر میشود و هرچه کمان نازک شود، خط پایه کوتاهتر است. کمانهای فیبوناچی به طور معمول برای اتصال دو نقطه قابل توجه قیمتی، مانند نوسان استفاده میشود.
یافتن سقف و کف نمودار، اولین قدم برای تشکیل کمانهای فیبوناچی است. در ادامه، با یک حرکت پرگاری، سه خط منحنی با فاصله ۳۸٫۲ درصد، ۵۰ درصد و ۶۱٫۸ درصد از نقطه مورد نظر ترسیم میشوند. این خطوط سطح حمایت و مقاومت و همچنین محدوده معاملات را پیشبینی میکنند. البته سطوح دیگری را نیز میتوان رسم کرد.
بسیاری از نرمافزارهای رسم نمودار، سه سطح ۳۸٫۲ درصد، ۵۰ درصد و ۶۱٫۸ درصد را به صورت پیشفرض دارند. کمانهای فیبوناچی نیمدایرههایی هستند که در صورت تمایل میتوان آنها را با دایرههای کامل نیز نشان داد.
بادبزن فیبوناچی
بادبزن فیبوناچی (Fibonacci Fan) مجموعهای از خطوط روندها است که با استفاده از سطوح اصلاح فیبوناچی رسم میشود. برای رسم این خطوط، تحلیلگر یک روند صعودی را ترسیم میکند که معمولاً قیمتهای پایین و بالای سهم را در یک دوره زمانی مشخص پوشش میدهد. برای رسیدن به سطوح اصلاح، تحلیلگر اختلاف قیمت را در قیمت کف و سقف با نسبتهای تعیین شده توسط سری فیبوناچی (معمولاً ۲۳٫۶ درصد، ۳۸٫۲ درصد، ۵۰ درصد و ۶۱٫۸ درصد) تقسیم میکند. خطوطی که با اتصال نقطه شروع خط روند پایه و هر سطح اصلاح شده ایجاد میشوند، بادبزن فیبوناچی را تشکیل میدهند.
تحلیلگران از خطوط بادبزن فیبوناچی برای پیشبینی نقاط اصلی مقاومت یا حمایتی استفاده میکنند که انتظار می رود روند قیمتها معکوس شود. هنگامی که یک معاملهگر الگوها را در نمودار مشخص کرد، میتواند از این الگوهای برای پیشبینی حرکت آینده قیمت و سطح حمایت و مقاومت در آینده استفاده کند. تحلیلگران از پیشبینیها برای زمان انجام معاملات خود استفاده میکنند.
نواحی زمانی فیبوناچی
نواحی زمانی فیبوناچی خطوطی عمودی هستند که مناطق بالقوهای را نشان میدهند که در آنها نوسان زیاد، کم یا معکوس رخ میدهد. نواحی زمانی فیبوناچی یک شاخص تکنیکال مبتنی بر زمان است. شاخص معمولاً با نوسان زیاد یا پایین نوسان در نمودار شروع می شود.
نواحی زمانی فیبوناچی نسبت به زمان اولیه انتخاب میشوند. فرض کنید تاریخ شروع اول اردیبهشت انتخاب شده باشد، این تاریخ را (۰) قرار میدهیم. اولین خط عمودی نواحی زمانی فیبوناچی در روز معاملاتی بعدی (۱) ظاهر میشود، خط بعدی دو روز بعد (۲)، سپس سه روز بعد (۳)، سپس پنج روز بعد (۵)، سپس هشت روز بعد (۸) و… .
شناسایی نقطه شروع مناسب یک عامل مهم در استفاده از نواحی زمانی فیبوناچی است. تاریخ یا دوره انتخاب شده نسبتاً مهم است و باید یک نقطه سقف یا کف را نشان دهد.
فیلم آموزش مقدماتی تحلیل تکنیکال در بازارهای مالی
برای آشنایی با تحلیل تکنیکال، پیشنهاد میکنیم فیلم آموزش مقدماتی تحلیل تکنیکال در بازارهای مالی را مشاهده کنید. در این آموزش ۱۱ ساعت و ۴۴ دقیقهای، مطالب در ۱۲ درس گردآوری شدهاند. در درس اول فلسفه تحلیل تکنیکال ارائه شده است. انواع نمودارها و کاربرد آنها در تحلیل تکنیکال، موضوع درس دوم است. در درس سوم، مفاهیم پایه و اساسی ارائه شده است. در دروس پنجم و ششم به الگوهای مهم برگشتی و الگوهای ادامه دهنده ارائه شدهاند. میانگین متحرک نیز از مباحثی است که به طور مفصل در درس هفتم درباره آن بحث شده است. نمودارهای شمعی ژاپنی و ابزار فیبوناچی که در این آموزش با آنها آشنا شدیم نیز از ابزارهای مهم بررسی بازار هستند که در دروس هشتم و نهم ارائه شدهاند. سه درس پایانی این آموزش نیز استراتژیهای متداول معاملاتی، مدیریت سرمایه در معاملات و مباحث تکمیلی تحلیل تکنیکال هستند.
- برای مشاهده فیلم آموزش مقدماتی تحلیل تکنیکال در بازارهای مالی+ اینجا کلیک کنید.
سلب مسئولیت مطالب اقتصاد: ارتباط بین الیوت وفیبوناچی این مطلب صرفاً با هدف افزایش آگاهی عمومی در حوزه اقتصاد نوشته شده است. برای سرمایهگذاری، تجارت و آگاهی دقیق از قوانین مربوط به آنها، لازم است حتماً از دانش و مشاوره افراد متخصص کمک گرفته شود. دقت داشته باشید که قوانین بازار سرمایه و قوانین تجاری و اقتصادی کشور، همواره در حال تغییر هستند و بر همین اساس، ممکن است برخی موارد ذکر شده در این مطلب، دیگر صحت نداشته باشند. مسئولیت هر گونه بهرهبرداری از این نوشتار با هدف سرمایهگذاری، تجارت، کسب درآمد و غیره، بر عهده خود افراد بوده و مجله فرادرس هیچ مسئولیتی در این رابطه ندارد. برای اطلاعات بیشتر + اینجا کلیک کنید.
مطلبی که در بالا مطالعه کردید بخشی از مجموعه مطالب «آموزش بورس رایگان به زبان ساده» است. در ادامه، میتوانید فهرست این مطالب را ببینید:
اگر این مطلب برای شما مفید بوده است، آموزشها و مطالب زیر نیز به شما پیشنهاد میشوند:
ابزار فیبوناچی در تحلیل تکنیکال
در تحلیل بازار سرمایه به صورت تکنیکال، شناسایی سطوح حمایت و مقاومت دومین مرحله بعد از نمودارخوانی میباشد. بدین جهت از اهمیت فراوانی برای تحلیلگر برخوردار است. ابزارهای متنوعی برای این منظور طراحی و معرفی شدهاند. این ایزارها به طور کلی به دو دسته پویا (Dynamic) و ایستا (Static) دستهبندی میشوند. یکی از مهمترین ابزارهای ایستا برای تشخیص حمایت و مقاومت، ابزار فیبوناچی میباشد.
کلمات کلیدی:
بازار سرمایه، تحلیل تکنیکال، حمایت، مقاومت، فیبوناچی.
Keywords:
Finance Market, Technical Analysis, Support, Resistance, Fibonacci.
تاریخچه فیبوناچی
فیبوناچی نام ریاضیدان ایتالیایی قرن 12 و 13 میلادی است. نام کامل وی لئوناردو بیگولو پیزانو فیبوناچی (Leonardo Bigollo Pisano Fibonacci) است. که از وی به عنوان “با استعدادترین ریاضیدان غرب در قرون وسطی” یاد میشود. او متولد شهر پیزا در ایتالیا در سال 1170 بعد از میلاد مسیح میباشد. وی در حدود 80 سالگی در سال 1250 پس از میلاد در همان شهر از دنیا رفت.
از برجستهترین و شناخته شدهترین کارهای او میتوان به سری فیبوناچی یا دنباله طلایی اشاره کرد که منجر به کشف نسبت طلایی (Golden Ratio) شد که در صنایع و رشتههای مختلف از جمله مهندسی، ستارهشناسی، اقتصاد و … کاربرد گسترده دارد. این دنباله به صورت عددی و ریاضی به صورت زیر نمایش داده میشود:
1, 1, 2, 3, 5, 8, 13, 21, 34, 55, …= f(n-1) + f(n-2), 1
برای درک ساده این سری اعداد، فیبوناچی از مثال جفت خرگوشهایی استفاده کرد. هر کدام 1 ماه تا بلوغ و 1 ماه تا تولید مثل وقت نیاز دارند. با شرط شروع کار با یک جفت خرگوش و نامیرایی آنها این سری اعداد شکل میگیرند.
مارپیچ فیبوناچی
محصول بعدی این سری اعداد که به مارپیچ فیبوناچی (Fibonacci Spiral) مشهور است. از کنار هم قرار گیری مربعهای مماس با اندازه ضلع متناظر با دنباله اعداد و رسم ربع دایره درون هر مربع ایجاد میشود:
این مارپیچ در طبیعت به فراوانی یافت میشود. از ساختار مارپیچ صدف حلزون تا شکلگیری کهکشانهای مارپیچ نظیر کهکشان راهشیری همگی از این مارپیچ تبعیت میکنند.
با پیشروی در سری اعداد فیبوناچی، نسبت تغییر اعداد دنباله همگرا به عدد 1.618 میشود. این عدد نسبت طلائی نامیده میشود. از دید روانشناسی، ساختارهای طراحی شده با این نسبت برای انسان دلنشین و زیبا خواهد بود. با پیشرفت علم و تکنولوژی و افزایش شواهد کاربرد این سری و نسبت در صنایع مختلف، اعداد و ضریب سری فیبوناچی دارای اهمیت روزافزون شدند. بازار سرمایه و اقتصاد نیز از این امر مستثنی نبود. با ظهور تحلیل تکنیکال، مشخص شد که این ضریب در بازار سرمایه نیز مشاهده میشود. اینگونه بود که ابزار فیبوناچی طراحی و معرفی شد.
ابزار فیبوناچی
ابزار فیبوناچی در تحلیل تکنیکال تحت عنوان سطوح حمایت و مقاومت استاتیک آتی نیز شناخته میشوند. زیرا به تحلیلگر حمایت یا مقاومت پیش روی حرکت ایجاد شده در نمودار قیمت را نشان میدهد. این سطوح با شناسایی گام حرکتی قبل و قراردهی ضرایب متناسب در مسیر آن شکل میگیرند. به طور کلی ابزار فیبوناچی به دو گروه دو نقطهای و سه نقطهای دستهبندی میشود که این دستهبندی براساس نحوه ترسیم این ابزار انجام شده است که در ادامه به بررسی هرکدام پرداخته میشود.
ابزار فیبوناچی دونقطهای در هر حرکت به حرکت قبل استناد میکند. با استفاده از مبحث موجشناسی، میتوان گفت که این ابزار برای موج اصلاحی از موج جنبشی و برای موج جنبشی از موج اصلاحی قبل استفاده میکند. که همین قضیه باعث دستهبندی ابزار دونقطهای به دو دسته اصلاحی (Retracement) و جنبشی (Extension) میشود. در هر دو حالت، اکسترمم میزان حرکت قبل مقیاس اندازهگیری ابزار است. یعنی در امواج جنبشی که ابتدا و انتهای متناظر با بالاترین و پایینترین نقطه دارند، به سادگی ابزار روی ابتدا و انتها قرار میگیرد. ولی در امواج اصلاحی، مخصوصاً امواج خنثی و یا حتی همجهت با جنبش قبل، از بالاترین و پایینترین نقطه بدون در نظرگیری تقدم و ابتدا و انتهای موج رسم میشود که به این مورد در مبحث الیوت در بخش کف و سقفهای ارتودوکس و غیرارتودوکس اشاره میشود. برای رسم ابزار فیبوناچی دو نقطهای در حالت:
فیبوناچی دو نقطهای
- اصلاحی (Retracement)، نقطه اول در ارتباط بین الیوت وفیبوناچی ابتدا به نقطه دوم در انتهای جنبش قبل قرار میگیرد که این نقاط در جنبش صعودی به ترتیب پایینترین و بالاترین نقطه و در جنبش نزولی در بالاترین و پایینترین نقطه قرار دارند. سطوح فیبوناچی استفاده شده در این حالت، 23.6%، 38.2%، 50%، 61.8% و 78.6% میباشد. لازم به ذکر است که سطوح 0 و 100% به منظور دقت در رسم همیشه فعال میباشند. در مثال رسم شده در نماد سفارس (سیمان فارس و خوزستان)، پس از شروع یک صعود در برج 2 سال 1397، در مهرماه همان سال یک فاز ریزشی شروع شد، که انتهای آن با ابزار دونقطهای قابل شناسایی بود و بعد از آن نماد با ساخت کف و سقفهای بالاتر به صعود پیشین خود ادامه داد.
در مثالی دیگر از نماد USDCAD (دلار آمریکا برحسب دلار کانادا)، پس از شروع یک جنبش نزولی در ژانویه 2016، در ماه می همان سال یک اصلاح رو به بالا شروع به شکلگیری کرد که انتهای آن کاملاً منطبق بر سطح 61.8% میباشد.
- جنبشی (Extension)، در روند صعودی، نقطه اول در پایینترین نقطه و نقطه دوم در بالاترین نقطه اصلاح قبل قرار میگیرد و بالعکس در روند نزولی، نقطه اول در بالاترین نقطه و نقطه دوم در پایینترین نقطه اصلاح قبل قرار میگیرد. در این حالت، سطوح فیبوناچی استفاده شده، سطوح 127.2%، 161.8%، 200%، 261.8% و 423.6% میباشد. باز هم به منظور دقت در رسم لازم است سطوح 0 و 100% فعال باقی بمانند. در مثالی از نماد فارس (صنایع پتروشیمی خلیج فارس)، فاز اصلاحی یک ماهه از تیر الی مردادماه سال 97 ادامه داشته و سپس با یک جنبش همراه شده که در طول دو هفته به سطح 261.8% از اصلاح قبل از خود رسیده است. توجه به این نکته ضروری است که این اصلاح فرم صعودی داشته است. و بالاترین و پایینترین نقطه آن با ابزار فیبوناچی در شکل مشخص شده است.
در یک مثال دیگر از بازار ارزهای دیجیتال، در نماد DOGEUSDT (Dogecoin بر حسب تتر)، در طول روند نزولی نماد در سپتامبر سال 2019 یک تغییر رفتار خنثی شکل گرفت که تا فوریه 2020 ادامه داشت و در بعد از آن، روند نزولی آخرین حرکت خود به سمت پایین قبل از تغییر به روند خنثی را ایجاد کرد که این ریزش نهایی تا سطح 161.8% از اصلاح قبل از خود ریزش داشته است.
توجه به دو نکته در این مثال ضروری است: 1) اصلاح مورد نظر در این مثال از دید الیوت یک پهنه منبسط بوده که در طول مسیر خود کف و سقفهای پایینتر و بالاتر ایجاد کرده است. و روند در طول اصلاح کاملاً خنثی است و به همین دلیل توجه به پایینترین و بالاترین نقطه به منظور رسم ابزار دونقطهای اهمیت بالایی دارد. 2) دو سایه از کندلها در این مثال مدنظر قرار نگرفته است که دلیل آن غیرواقعی (Fake) بودن این سایهها در مقایسه با سایر کندلها و سایههای موجود در نمودار قیمت است.
فیبوناچی سه نقطهای (Expansion, Projection)
تفاوت این فیبوناچی با فیبوناچی دونقطهای غیر از تعداد نقاط مورد استفاده در رسم، استفاده از گامهای حرکتی همجهت یا امواج همجنس است. به این معنی که برای جنبش از جنبش قبل و برای اصلاح از اصلاح قبل استفاده میشود. در حالی که در فیبوناچی دونقطهای امواج مورد استفاده نسبت موج مدنظر غیرهمجنس بودند. نحوه رسم این ابزار به این گونه است که نقاط اول و دوم، اکسترمم موج همجنس قبل را مشخص میکنند و نقطه سوم در ابتدای موج فعلی قرار میگیرد. ضرایب و سطوح مورد استفاده در این ابزار، 61.8%، 100%، 161.8، 261.8% و در پارهای از مواقع 423.6% میباشد. سطح 0 نیز برای دقت در ترسیم فعال میباشد.
در مثال ارایه شده برای این ابزار از شاخص کل بورس تهران، در برهه صعود قدرتمند سال 1399، در لحظهای که عامه مردم اشتیاق خرید بالایی در بازار ایجاد کرده بودند، سطح 100% فیبوناچی سه نقطهای نشان از وجود یک مقاومت در مسیر شاخص کل میداد که با برخورد به آن در ابتدا حرکت صعودی شاخص ضعیف شده و هرچند یک نفوذ خیلی ضعیف به مقاومت داشت ولی در نهایت در 20 مردادماه ریزش خود را با قدرت زیاد شروع کرد.
مثال بعد، در نمودار انس طلای جهانی و در ابتدای ریزش سپتامبر 2011 عنوان شده است. که بعد از یک ریزش عمیق 20 درصدی کوتاه مدت، وارد فاز اصلاحی تا اکتبر 2012 شد و بعد از آن به ادامه ریزش تند خود به اندازه 34 درصد ادامه داد که این ریزش تا ژوئن 2013 ادامه دار بود. نکته مهم در این مثال مرتبط بودن دو ریزش شارپ از نظر گام ریزش بود که باعث شد ریزش آخر نسبت به ریزش اول، سطح 161.8 را ببیند.
به منظور بررسی ابزار سه نقطهای برای امواج اصلاحی در روند صعودی، در نماد EURUSD (یورو برحسب دلار آمریکا) با استفاده از موجشماری الیوت، دو موج اصلاحی شناسائی شده و نسبت به هم مورد بررسی قرار گرفتند. توجه به این نکته ضروری است که همانند ابزار دونقطهای جنبشی، در ابزار سهنقطهای برای امواج اصلاحی نیز باید عمق اصلاح (فاصله پائینترین تا بالاترین نقطه موج یا بالعکس) اندازهگیری شود. همانطور که در عکس دیده میشود، دو ریزموج 2 و 4 از موج 1 از موج ماژور 3 نسبت به سطح 100% فیبوناچی با هم مرتبط هستند.
مورد دیگر، در نمودار فلز گرانبهای پلاتین (Platinum)، ریزش بزرگ سال 2008 که تا مارس سال 2020 ادامه داشت. فرم 3 تکه ABC به صورت زیگزاگ ایجاد کرد که موج C فرم 5 تکه ایجاد کرده و در ریزموجهای 2 و 4 ارتباط گام قیمتی مورد بررسی قرار گرفت. نکته مورد توجه در ارتباط با این مثال، خنثی بودن هر دو ریزموج اصلاحی درون موج C است. که این امر نشان میدهد ابزار سهنقطهای با اندازهگیری عمق ریزموج 2 (پائینترین تا بالاترین نقطه) در سطح 61.8% انتهای ریزموج 4 را مشخص میکند.
نحوه بدست آمدن ضرایب ابزارهای فیبوناچی به صورت زیر میباشد:
1/1.618=0.618, 1.618 0.5 =1.272, 0.618 0.5 =0.786
1.618 2 =2.618, 1.618 3 =4.236, 0.618 2 =0.382, 0.618 3 =0.236
توجه به این نکته بسیار ضروری است که در رسم ابزار فیبوناچی در نمودار لگاریتمی، حتماً از فیبوناچی برمبنای محاسبات لگاریتمی استفاده شود؛ زیرا مهم میزان گام درصدی حرکت امواج است و تفاوت قیمت در اولویت بعدی مطرح میشود.
برای مطالعهی بیشتر درمورد نمودار لگاریتمی میتوانید به مقالهی نمودار حسابی و ارتباط بین الیوت وفیبوناچی نمودار لگاریتمی در تحلیل تکنیکال مراجعه کنید.
سطوح فیبوناچی اصلاحی روانی
اکثر فعالان موجود در بازار، به خصوص افرادی که به صورت کلاسیک به معامله میپردازند، کف و سقفهای قیمتی بازار را به خاطر میسپارند. در زمان اصلاحهای تند و عمیق بازار، مخصوصاً اصلاحهای ماژور، میزان ریزش قیمت برای سهامداران خرد مورد توجه قرار میگیرد. به نحوی که در سطوحی مانند 50% قیمت، بسیاری توقع ریزش بیشتر از بازار را ندارند. این سطوح تحت عنوان سطوح قیمتی روانی میتوانند یک حمایت و یا مقاومت در نظر گرفته شوند. تنها استثناء موجود برای استفاده از فیبوناچی برمبنای محاسبات حسابی در نمودار لگاریتمی، این سطوح روانی هستند. توجه به این نکته ضروری است که این بحث تنها برای فیبوناچی دونقطهای اصلاحی (Retracement) قابل اعمال است و برای سایر ابزارهای فیبوناچی، این استثناء وجود ندارد.
منابع:
Murphy, John J.. Technical Analysis of the Financial Markets: A Comprehensive Guide to Trading Methods and Applications. United Kingdom: New York Institute of Finance, 1999.
Prechter, Robert Rougelot., Frost, Alfred John. ELLIOTT WAVE PRINCIPLE – KEY T. United States: PROBUS PUBLISHING Company, 2005.
Prechter, Robert R.. Beautiful Pictures: From the Gallery of Phinance. N.p.: PROBUS ارتباط بین الیوت وفیبوناچی Publishing Company, 2018.
راهنمای تسلط بر فیبوناچی
طیف گسترده ای از ابزارها و شاخص های تجزیه و تحلیل فنی (تکنیکال) وجود دارد که معامله گران ممکن است از آنها برای امتحان و پیش بینی اقدامات آینده قیمت استفاده کنند. اینها ممکن است شامل چارچوبهای تجزیه و تحلیل کامل بازار ، مانند روش Wyckoff ، نظریه موج الیوت یا نظریه داو باشد. آنها همچنین می توانند شاخص هایی مانند میانگین متحرک ، شاخص قدرت نسبی (RSI) ، RSI تصادفی ، باندهای Bollinger ، ابرهای Ichimoku ، Parabolic SAR یا MACD باشند .
ابزار اصلاح فیبوناچی یک شاخص محبوب است که توسط هزاران معامله گر در بازارهای سهام ، فارکس و بازارهای رمز ارز مورد استفاده قرار می گیرد. به طرز شگفت انگیزی ، بر اساس دنباله فیبوناچی است که بیش از 700 سال پیش کشف شده است.
این مقاله به بررسی ابزار اصلاح فیبوناچی می پردازد و چگونه می توانید از آن برای پیدا کردن سطوح مهم در نمودار استفاده کنید.
اصلاح فیبوناچی چیست؟
اصلاح فیبوناچی (یا Fib retracement) ابزاری است که توسط تحلیلگران فنی و معامله گران در تلاش برای پیش بینی مناطق مورد علاقه در نمودار استفاده می شود. آنها این کار را با استفاده از نسبت های فیبوناچی به عنوان درصد انجام می دهند. ابزار اصلاح فیبر از رشته ای از اعداد گرفته شده است که توسط ریاضیدان لئوناردو فیبوناچی در قرن سیزدهم مشخص شده است. این رشته دنباله فیبوناچی نامیده می شود. روابط ریاضی خاصی بین اعداد در این دنباله نسبت هایی ایجاد می کند که سپس به نمودار رسم می شوند. این نسبتها عبارتند از:
در حالی که از نظر فنی نسبت فیبوناچی نیست ، برخی از معامله گران همچنین سطح 50 را دارای اهمیت می دانند ، زیرا نشان دهنده وسط محدوده قیمت است. از نسبتهای فیبوناچی خارج از محدوده 0-100٪ نیز ممکن است استفاده شود ، مانند 161.8٪ ، 261.8٪ یا 423.6٪.
ما در مورد نحوه استفاده معامله گران از این درصدها بحث خواهیم کرد ، اما نکته اصلی این است که سطوح مشخص شده توسط آنها ممکن است با سطوح قابل توجهی در بازار مرتبط باشد. هنگامی که روی نمودار قیمت ترسیم می شود ، سطوح فیبوناچی ممکن است برای شناسایی مناطق مورد علاقه مانند پشتیبانی ، مقاومت ، مناطق بازسازی ، نقاط ورود ، اهداف خروج و سطوح توقف ضرر استفاده شود.
نحوه محاسبه اصلاح فیبوناچی
از آنجا که این درصدها در هر ابزار اصلاح فیبوناچی یکسان است ، نیازی به محاسبه دستی هیچ چیزی ندارید. با این حال ، راه بدست آوردن آنها شروع با اعداد فیبوناچی است.
بیایید دنباله ای از اعداد ایجاد کنیم که با صفر و یک شروع می شود و مجموع دو عدد قبلی را به عدد فعلی اضافه می کنیم. اگر این کار را به طور نامحدود ادامه دهیم ، یک رشته عددی دریافت می کنیم که دنباله فیبوناچی نامیده می شود.
البته این اعداد مستقیماً در نمودار قیمت ترسیم نمی شوند. اما سطوح مورد استفاده در ابزار فیبوناچی اصلاح همگی به نوعی از این اعداد گرفته شده اند.
بدون در نظر گرفتن چند عدد اول ، اگر عددی را بر عدد بعدی تقسیم کنید ، همیشه نسبت نزدیک به 0.618 دریافت خواهید کرد. به عنوان مثال ، اگر 21 را بر 34 تقسیم کنید ، 0.6176 دریافت خواهید کرد. و اگر عددی را بر عددی که دو مکان در سمت راست یافت شده تقسیم کنید ، نسبت نزدیک به 0.382 را دریافت خواهید کرد. به عنوان مثال ، اگر 21 را بر 55 تقسیم کنید ، 0.3818 دریافت خواهید کرد. تمام نسبت ها (به جز 50) در ابزار اصلاح فیبوناچی بر اساس برخی محاسبات مربوط به این روش است.
راهنمای تسلط بر فیبوناچی
دنباله فیبوناچی و نسبت طلایی
همانطور که گفته شد ، دنباله فیبوناچی توسط ریاضیدان لئوناردو فیبوناچی در قرن سیزدهم شناسایی شد. نسبت طلایی (0.618 or یا 1.618) یک نسبت ریاضی است که از این اعداد گرفته شده است. اما چرا این تعداد مهم است؟
نسبت طلایی تناسبات یک لیست فوق العاده طولانی از پدیده ها در جهان را توصیف می کند و در همه جا در طبیعت یافت می شود. اتم ها ، ستارگان ، تشکیلات کهکشان ، پوسته ها ، حتی زنبورهای عسل را در نظر بگیرید – همه چیز از کوچکترین تا بزرگترین مقیاس ممکن است نمونه هایی از این نسبت را داشته باشد.
علاوه بر این ، قرن ها است که توسط هنرمندان ، مهندسان و طراحان برای ایجاد ترکیب بندی های زیبا استفاده می شود. از اهرام گرفته تا مونالیزا و لوگوی توییتر ، بسیاری از آثار هنری و طراحی معروف از نسبت طلایی به نحوی استفاده ارتباط بین الیوت وفیبوناچی ارتباط بین الیوت وفیبوناچی می کنند. همانطور که پیداست ، این نسبت ممکن است در بازارهای مالی نیز اهمیت داشته باشد.
نحوه استفاده از اصلاح فیبوناچی
اکنون که می دانیم ابزار اصلاح فیبوناچی چیست و چگونه کار می کند ، بیایید استفاده از آن را به عنوان ابزاری در بازارهای مالی در نظر بگیریم.
به طور معمول ، این ابزار بین دو نقطه قیمت مهم مانند بالا و پایین کشیده شده است. این محدوده بعنوان پایه ای برای تجزیه و تحلیل بیشتر استفاده می شود. معمولاً از این ابزار برای ترسیم سطوح داخل محدوده استفاده می شود ، اما ممکن است بینشی از سطوح مهم قیمت خارج از محدوده نیز ارائه دهد.
به طور معمول ، این محدوده با توجه به روند اساسی ترسیم می شود. بنابراین ، در یک روند ارتباط بین الیوت وفیبوناچی صعودی ، نقطه پایین 1 (یا 100) و نقطه بالا 0 (0)) خواهد بود. با ترسیم خطوط اصلاح فیبر در روند صعودی ، معامله گران می توانند ایده ای از سطوح پشتیبانی احتمالی را که ممکن است در صورت شروع مجدد بازار مورد آزمایش قرار گیرد ، بدست آورند .
آموزش امواج الیوت Elliott Waves
آموزش امواج الیوت Elliott Waves
آموزش بورس بین الملل-فارکس را با سایت Googleforex.org شروع کنید.
آموزش امواج الیوت Elliott Waves
آشنایی با امواج الیوت
امواج الیوت توسط راف نلسون الیوت در دهه 1930 جهت پیش بینی حرکات آینده قیمت عرضه شد. راف نلسون هنگام بررسی نمودار قیمت به این نکته رسید که حرکات قیمت نه تنها بی آرایش نیست ، بلکه از نظم و قوانین خاصی نیز پیروی می کند. او فهمید که بین حرکات قیمت و حرکات هارمونی موجود در طبیعت تشابه زیادی وجود دارد و همچنین با بررسی دقیق تر نمودار های قیمت به این نکته پی برد که این حرکات و الگو ها مدام در حال تکرار شدن می باشد. او براساس یافته های خود مکانیزمی را طراحی کرد که بتواند به وسیله آن این الگو ها را در قیمت شناسایی کند و اینگونه او تئوری امواج الیوت را بنا نهاد.
امروزه معامله گران موفق بسیاری وجود دارند که از امواج الیوت در جهت پیش بینی آینده قیمت استفاده می کنند. استفاده از امواج الیوت در زیر گروه تحلیل تکنیکال قرار می گیرد و آموزش امواج الیوت در تحلیل تکنیکال می تواند کمک شایانی در معامله گری به شما بکند.
آموزش قوانین شمارش امواج الیوت
امواج الیوت از دونوع موج تشکیل شده است. موج اصلی و موج اصلاحی. موج اصلی موجی است که در جهت روند حرکت می کند و موج اصلاحی همانطور که از نامش پیداست در خلاف جهت روند است.
امواج الیوت کلاسیک از پنج موج تشکیل شده است. سه موج اصلی و دو موج اصلاحی. دقت کنید که امواج الیوت نیز دارای خاصیت فراکتالی می باشند.
در امواج الیوت هر موج از یک مفهوم منحصر به فرد پیروی می کند به طوری که در تئوری امواج الیوت از قانون شمارش امواج الیوت استفاده می شود و در شمارش امواج الیوت نیز از سطوح فیبوناچی استفاده می شود.
در شمارش امواج الیوت امواج 1 ، 3 و5 امواج اصلی و امواج 2 و 4 از نوع امواج اصلاحی هستند.
یکی از موارد منحصر به فرد در مورد تحلیل امواج الیوت این است که به شما امکان پیش بینی روند بازار را می دهد. به طوری که موج 3 در اغلب در یک بازار قوی صعودی یا نزولی تشکیل می شود.
موج 3 هنگامی شکل می گیرد که پول زیادی وارد شده باشد و در ادامه سایر معامله گران خرده شروع به شناسایی این موج می کنند و نیز اخبار و صندوق های سرمایه گذاری نیز از موج 3 پشتیبانی می کنند.
برای معامله گرانی که نمودار ها را با امواج الیوت تحلیل می کنند ، شناسایی موج 3 از اهمیت زیادی برخوردار است و نیز شناسایی آن نتایج شگفت آوری را به بار می آورد.
به عکس زیر دقت کنید. نسبت فیبوناچی اصلاح دو موج 2 و 4 مشخص شده است. :
آموزش قوانین امواج الیوت
قوانین امواج الیوت براساس میزان اصلاح (موج 2 و 4 ) است.برخلاف تصور اکثر مردم قوانین امواج الیوت بسیار ساده و قابل فهم است.
- موج 2 نباید موج 1 را کامل پوشش دهد.
- موج 3 نباید در بین امواج اصلی (1 ، 3 ، 5) کوتاه ترین باشد.
- موج 4 نباید موج 1 را پوشش دهد.
- موج 3 اغلب تا 161.8% موج 1 گسترش می یابد.
با استفاده از سطوح فیبوناچی می توان میزان دقیق تر اصلاح و گسترش امواج الیوت را تعیین کرد.
- اصلاح موج 2 اغلب در حدود 50% ، 38.2% یا 61.8% از موج 1 است. تا زمانی که موج 2 ، موج1 را کامل پوشش نداده است می تواند به عنوان موج الیوت شناخته شود.
- موج 3 قوی ترین و طولانی ترین موج الیوت است و غالبا تا 161.8% از موج 1 گسترش می یابد. موج 3 قوی ترین موج است زیرا هنگامی تشکیل می شود که اغلب معامله گران با هم ، هم عقیده هستند.
- موج 3 از امواج اصلی است.
- موج 4 اغلب تا محدوده 14.6% ، 23.6% یا 38.2% از موج 3 اصلاح می شود.
- موج 4 موجی است که به معامله گران اجازه می دهد تا به حجم معامله خرید یا فروش خود اضافه کنند.
- موج 5 که اغلب آخرین موج است گاها با موج 1 برابری می کند.
معامله گران می توانند پس از تشکیل موج 1 و موج 2 ، سطح گسترش موج 3 را پیش بینی کنند.
دقت کنید که امواج الیوت زمانی اعتبار دارد که موج 2 موج 1 را کامل پوشش ندهد.
به عکس زیر دقت کنید. نسبت های فیبوناچی موج 2 و 3 و 4 و 5 مشخص شده است. :
امواج الیوت و استفاده از آن در تحلیل تکنیکال
می توانید برای تحلیل ، امواج الیوت را با سایر عوامل تکنیکی ( مانند الگوهای خطی . کلاسیک مثل الگوی مثلث و…) ترکیب کنید. در درون امواج الیوت ممکن است الگوی ABCD شکل بگیرد.
در درون هر موج از امواج الیوت امکان تشکیل الگوهای قیمتی ، الگو های کندلی ، خط روند ، حمایت و مقاومت و… نیز وجود دارد. دقت کنید که هرچه بیشتر سایر عوامل تکنیکالی با امواج الیوت ترکیب شوند سیگنال های صادر شده نیز قدرتمندتر خواهند بود. مثلا اگر انتهای اصلاح موج 4 بر روی حمایت همراه با الگوی کندلی پوششی صعودی باشد ، سیگنال خرید قدرتمندتری خواهد بود. بر عکس اگر انتهای موج اصلی 3 در محدوده مقاومت و همراه با پین بار نزولی قدرتمندی باشد ، سیگنال نزولی قدرتمندی خواهد بود.
دقت کنید که الگوهای مثلث بیشترین ترکیب را با امواج الیوت دارند. همچنین توجه داشته باشید که به دلیل خاصیت فراکتالی امواج الیوت در تایم روزانه نیز تشکیل می شوند و معامله گران می توانند الگوهای مناسب را در بازه های مختلف پیدا کنند. از انجایی که تحلیل امواج الیوت بصورت مولتی تایم فریم ممکن است در نتیجه معامله گران نیز می توانند از تایم 1 دقیقه ای تا ماهانه را برای تشخیص و شناسایی امواج الیوت مورد بررسی قرار دهند. در آخر نیز می توانید از امواج الیوت در هر بازار مالی با همین مفاهیم استفاده کنید و قیمت را پیش بینی کنید.
اندیکاتور شمارش امواج الیوت
امروزه اندیکاتور های زیادی وجود دارند که می توانند در شمارش امواج الیوت به ما کمک کنند. الیوت اسیلاتور یکی از اندیکاتور هایی که در ترکیب با امواج الیوت به کار برده می شود و از مهمترین کاربرد های آن شناسایی واگرایی در امواج الیوت است.
معرفی کتاب امواج الیوت
در این مطلب ما به طور خلاصه به مباحث کلی امواج الیوت پرداختیم. اگر شما نیز به امواج الیوت علاقه مند هستید و دوست دارید که آن را به طور کامل و دقیق فرا بگیرد ، توصیه می کنیم که از کتاب هایی که در این زمینه تالیف شده است استفده کنید.
فیبوناچی و امواج الیوت ، Pivot points – قسمت اول
دراین مبحث قصد داریم به لحاظ ارتباط ساختاری که بین سه موضوع بالا وجود دارد هر سه آنها را در قالب یک نوشتار معرفی کرده و نحوه استفاده و کاربرد آنها نیز مطالبی عرض نماییم.
فیبوناچی
لئوناردو پیزانو که بعدها به نام فیبوناچی معروف گردید درقرن 13 در ایتالیا زندگی میکرد .این ریاضی دان مانند بسیاری دیگر از دانشمندان دنبال ریشه های عددی بود که بواسطه آن بتواند بسیاری از پدیده ها را توجیه نماید. فیبوناچی توانست چند سری از اعداد که بین آنها روابط منطقی داشت را شناسایی نماید که میتوان به سری 34 21 13 8 5 3 2 1 1 اشاره کرد که هرعدد حاصل جمع دو عدد قبلی است.
فیبوناچی همچنین عدد 1,618 را ریشه بسیاری از روابط طبیعی میدانست مثلا نسبت قاعده با ارتفاع دراهرام مصر و یا نسبت طول به قطر دانه های آفتابگردون و نسبت زنبورهای عسل نر به ماده در یک کندو و یا نسبت فاصله سرتا ناف وناف تا کف پا درانسان وسایر موارد. حال اگر ریشه طلایی را در امور مالی دخالت دهیم به اعداد 23,6% 38,2% 50% 61,8% 161,8% 423% و… میرسیم حال با توجه به مطالب بالا مبحث فیبوناجی را شروع میکنیم.
فیبوناچی در بازار سهام عبارت است از خطوط حمایت و مقاومتی که قیمت سهم در میان این سطوح حرکت میکند. این سطوح بر اساس ریشه طلایی شکل میگیرد و بواسطه آن میتوان روند قیمت یک سهم را برای آینده پیش بینی کرد.خطوط فیبوناچی به 4 طریق مختلف رسم میگردند.
1-Retracement
در این روش خطوط افقی به موازات یکدیگر در روی نمودار قیمت یک سهم رسم میگردد. برای رسم ابتدا دونقطه دور از هم که یکی از آنها یک حد اقل قیمت (کف) ودیگری یک سقف قیمت باشند را انتخاب میکنیم اولین خط را بعنوان خط صفر طوری رسم میکنیم که ازسقف قیمت عبور کند حالا خط 100% راطوری رسم میکنیم که از کف قیمتی عبور کند حالا میانگین قیمت را حساب کرده وخط 50% را رسم میکنیم وبه همین ترتیب خطوط 23,6% 38,2% و 61,8% رارسم میکنیم حالا میتوان حرکت قیمت را بین خطوط مورد مطالعه قرار داد. درنمودار زیرعمده تحرکات ما بین سطوح 23,6% و38,2% میباشد و در حقیقت اینها سطوح مقاومت وحمایت عمده این سهم میبا شند.
2-Arcs
دراین روش پس از مشخص کردن نقاط کف وسقف قیمت توسط پرگار 3 منحنی رسم میگردد طوری که این منحنی ها قیمت را قطع نمایند برای رسم پرگار را روی سقف قیمت قرار میدهیم و سه دایره متحدالمرکز را در سطوح 23,8% و50% و61,8% رسم می کنیم درنمودار زیر قوس بیرونی بعنوان مهمترین سطح حمایت و مقاومت مطرح می باشد.
3-Fans
در این روش خطوط موربی بین سقف وکف قیمت رسم میکنیم این خطوط 50% 61,8% 23,8% میباشد در نمودار زیر مشخص میباشد که قیمت نتوانسته مدت زیادی در درسطح اول بماند و پس از مدتی به سطوح زیرین نفوذ کرده است.